Przejście sumy przypadającej na podstawie umowy ubezpieczenia (art. 966 k.p.c.)

Sumy należne już z tytułu umowy ubezpieczenia nieruchomości w chwili jej zajęcia traktowane są z mocy art. 966 k.p.c. w całości jako świadczenie związane z tą nieruchomością, przysługujące jej nabywcy, a przepis art. 831 § 1 pkt 5 k.p.c. nie ma w tym wypadku zastosowania.

Przepisy kodeksu postępowania cywilnego regulujące egzekucję z nieruchomości poświęcają zagadnieniom związanych z losem umów ubezpieczenia i przypadających z nich świadczeń dwa przepisy – art. 929 § 2 k.p.c. i art. 966 k.p.c. W tym ostatnim przepisie nawiązują nadto do ogólnych postanowień z art. 831 § 1 pkt 5 k.p.c., który wprowadza ustawowe wyłączenie z egzekucji świadczeń z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowań z ubezpieczeń majątkowych w granicach określonych w drodze rozporządzenia.

Językowa wykładnia art. 831 § 1 pkt 5 k.p.c. i art. 966 § 1 k.p.c. prowadzi do wniosku, że zajęcie nieruchomości pociąga za sobą zajęcie prawa z umów ubezpieczenia nieruchomości, jej części składowych, przynależności i pożytków. Logiczny byłby więc wniosek, że w wyniku realizacji takiego prawa – zajęcie obejmuje także sumę należnego odszkodowania ubezpieczeniowego, nie zaś tylko jej część nieobjętą wyłączeniem z art. 831 § 1 pkt 5 k.p.c. Skutki dokonanego zajęcia rozciągają się przy tym również na prawa wynikające z umów ubezpieczenia zawartych już po jego dokonaniu, bowiem zajęcie jest czynnością o charakterze trwałym.

Odrębnie uregulowana została sytuacja prawna sumy przypadającej z umowy ubezpieczenia już w chwili zajęcia, by wyeliminować wątpliwości, czy i jak ta kwota winna być uwzględniona w toku egzekucji z nieruchomości. Suma ta, z mocy art. 966 k.p.c. przechodzi w całości („także w części nie podlegającej zajęciu”) na nabywcę nieruchomości i powoduje automatyczne podwyższenie ceny uzyskanej z licytacji. Nie jest więc ściśle rzecz biorąc sumą uzyskaną z egzekucji, ale wprost wpływa na wysokość tej sumy.

Wyrok SN z dnia 19 września 2007 r., II CSK 252/07

Standard: 58058 (pełna treść orzeczenia)