Zatrzymanie i zwrot rękojmi (art. 963 k.p.c.)

Zgodnie z art. 808 k.p.c., złożone w postępowaniu egzekucyjnym kwoty pieniężne niepodlegające natychmiastowemu wydaniu lokowane są na rachunku depozytowym sądu przy odpowiednim zastosowaniu art. 752 k.p.c. Unormowanie to odnosi się do rękojmi (art. 963 k.p.c.) oraz ceny nabycia (art. 967 k.p.c.), składanych w toku egzekucji z nieruchomości. Sumy złożone z tego tytułu nie podlegają – z wyjątkiem przewidzianym w art. 963 in fine – natychmiastowemu wydaniu, zaspokojenie bowiem wierzycieli z sumy uzyskanej z egzekucji z nieruchomości następuje zawsze na podstawie planu podziału sporządzonego przez organ egzekucyjny (art. 1023 § 1 k.p.c.).

Zgodnie z art. 969 § 1 k.p.c., nabywca, który nie wykonał w terminie warunków licytacyjnych co do zapłaty ceny, traci rękojmię, a skutki przybicia wygasają, przy czym zwraca się mu uiszczoną część ceny, stosownie zaś do art. 963 k.p.c., licytantowi, któremu nie udzielono przybicia zwraca się niezwłocznie złożoną przez niego rękojmię. Z przepisów tych wynika, że samo złożenie do depozytu sądowego rękojmi oraz ceny nabycia nieruchomości, a nawet wydanie lubuprawomocnienie się postanowienia o przybiciu, nie pozbawiają licytanta (nabywcy) własności zdeponowanych sum. Na tym etapie postępowania nabywca nie staje się właścicielem nieruchomości będącej przedmiotem przetargu ani nie traci własności złożonej ceny nabycia; skutki takie następują dopiero z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o przysądzeniu własności (art. 999 § 1 k.p.c.). Do tego czasu pożytki w postaci odsetek od zdeponowanej ceny nabycia przypadają nabywcy (art. 55 § 1 k.c.). Ustawodawca nie wprowadził w tym zakresie żadnego wyjątku i nie przyznał uprawnienia do pobierania tych pożytków innym podmiotom, np. dłużnikowi, wierzycielowi, Skarbowi Państwa lub bankowi prowadzącemu rachunek depozytowy. Należy zatem uznać, że odsetki od sum depozytowych, naliczone za okres od umieszczenia ich na wydzielonym oprocentowanym rachunku bankowym do uprawomocnienia się postanowienia o przysadzeniu własności, nie wchodzą w skład sumy ulęgającej podziałowi na podstawie art. 1024 § 1 pkt 1 k.p.c.

Uchwała SN z dnia 28 kwietnia 2010 r., III CZP 8/10

Standard: 58053 (pełna treść orzeczenia)