Wykazanie przez wierzyciela istnienia wierzytelności w postepowaniu z art. 373 u.p.n.
Postępowanie w sprawach zakazu prowadzenia działalności gospodarczej (art. 376 p.u.)
Kto składa jako wierzyciel wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej powinien wykazać istnienie wierzytelności, wskazując na umieszczenie jej na liście wierzytelności, sporządzonej w toku postępowania upadłościowego (przedłożeniem wyciągu z listy wierzytelności), a jeżeli mu odmówiono uznania wierzytelności w toku postępowania upadłościowego lub umorzono postępowanie upadłościowe przed ustaleniem listy wierzytelności albo nie wszczęto postępowania upadłościowego - prawomocnym orzeczeniem sądu lub ostateczną decyzją administracyjną.
Orzekany na podstawie art. 373 p.u.n. zakaz jest środkiem ochrony obrotu gospodarczego (por. wyrok TK z dnia 4 lipca 2002 r., P 12/01). Interpretując przepisy normujące postępowanie w sprawach orzekania tego zakazu należy mieć na względzie tę jego funkcję, jak też to, że choć nie jest on sankcją karną, to jednak stanowi bardzo specyficzny ze względu na swoje represyjne oddziaływanie środek stosowany przez sądy cywilne, o znacznej dolegliwości dla osób nim objętych. Okoliczności te sprzeciwiają się uznaniu na podstawie analogii do art. 24 p.u.n. za wystarczające uprawdopodobnienie wierzytelności przez składającego wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Wspomniana funkcja zakazu przemawia też przeciwko dopuszczeniu w postępowaniu o jego orzeczenie dowodzenia wierzytelności na zasadach ogólnych, jak w procesie o zasądzenie świadczenia stanowiącego przedmiot wierzytelności. Mogłoby ono prowadzić do zdominowania postępowania o orzeczenie zakazu przez czynności związane z dowodzeniem wierzytelności, kosztem badania przesłanek bezpośrednio warunkujących orzeczenie zakazu.
Zgodnie z art. 281 p.u.n., uczestnikami zgromadzenia wierzycieli upadłego mogą być tylko osoby, których wierzytelności zostały umieszczone na zatwierdzonej liście wierzytelności, lub które przedstawiły sędziemu-komisarzowi prawomocne orzeczenia sądu lub ostateczne decyzje administracyjne stwierdzające ich wierzytelności (por. także art. 49 p.u.n.). Tym bardziej więc za uzasadnione należy uznać wymaganie wykazania istnienie wierzytelności w ten sposób przez osobę składającą wniosek o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej bowiem strony, nie można w postępowaniu w sprawie o orzeczenie zakazu prowadzenia działalności gospodarczej dopuścić dowodzenia istnienia wierzytelności wnioskodawcy na zasadach ogólnych, z drugiej jednak strony, istnienie wierzytelności wnioskodawcy musi być pewne.
Postanowienie SN z dnia 19 czerwca 2015 r., IV CSK 564/14
Standard: 57926 (pełna treść orzeczenia)