Ograniczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela w dobrowolnych ubezpieczeniach OC

W dobrowolnych ubezpieczeniach OC dopuszczalne jest ograniczenie odpowiedzialności ubezpieczyciela przez dookreślenie wypadku ubezpieczeniowego, w tym przez wprowadzenie do umowy tzw. klauzuli reprezentantów, wskazującej, czyje zachowania (działania lub zaniechania) są uznawane za zrównane w skutkach z zachowaniem samego ubezpieczającego. 

Uzgodnienie powyższe co do zasady nie pozostaje w sprzeczności z istotą i celem umowy ubezpieczenia, przy czym podstawą do sformułowania powyższej konkluzji są nie przepisy art. 827 k.c., lecz art. 805 § 1 k.c., regulujący elementy przedmiotowo istotne umowy ubezpieczenia.

Przywołany ostatnio przepis wiąże obowiązek spełnienia przez ubezpieczyciela określonego świadczenia z zajściem wypadku przewidzianego w umowie, skoro natomiast mowa o ubezpieczeniu dobrowolnym, to trzeba uznać, że zakres swobody stron w określeniu wypadku ubezpieczeniowego jest szeroki.

Istota i cel dobrowolnej umowy ubezpieczenia OC nie stoją na przeszkodzie temu, by umownie zrównać winę umyślną bądź rażące niedbalstwo oznaczonych osób trzecich z działaniami ubezpieczającego. 

Nietrafny jest zatem pogląd Sądu Apelacyjnego o konieczności zwężającego określania kręgu osób, za które ubezpieczający ponosi odpowiedzialność, lub o konieczności wystąpienia umyślności także po stronie ubezpieczającego, który powierza wykonanie czynności innemu podmiotowi.

Zastrzeżenie ograniczenia odpowiedzialności pozwanej jako ubezpieczyciela było zatem dopuszczalne.

Wyrok SN z dnia 19 grudnia 2019 r., II CSK 501/18

Standard: 57825 (pełna treść orzeczenia)