Ściągnięcie wynagrodzenia i zwrotu wydatków z kosztów zasądzonych na rzecz strony od przeciwnika (art. 122 k.p.c.)

Według art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. Prawo o adwokaturze (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r. poz. 1184) koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa albo jednostka samorządu terytorialnego, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. 

Jak wynika z § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 3 października 2016 r. w sprawie cywilnej, w której kosztami procesu został obciążony przeciwnik procesowy strony korzystającej z pomocy udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu, koszty, o których mowa w § 2 tego rozporządzenia, sąd przyznaje od Skarbu Państwa po wykazaniu bezskuteczności ich egzekucji od strony przeciwnej (zob. postanowienie SN z 18 maja 2011 r., III CZ 25/11).

Postanowienie SN z dnia 21 lutego 2023 r., II CSKP 676/22

Standard: 70204 (pełna treść orzeczenia)

Wniosek pełnomocnika z urzędu o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej nie zawiera implicite żądania zasądzenia kosztów procesu na rzecz reprezentowanej przez niego strony - jako wygrywającej (art. 98 § 1 i 3 k.p.c.) - od strony przeciwnej

Inne podmioty są zobowiązanymi i uprawnionymi do zwrotu kosztów pomocy prawnej z urzędu w razie, gdy obowiązek poniesienia kosztów spoczywa na przeciwniku strony zastępowanej przez pełnomocnika z urzędu, a inne, kiedy nie ma podmiotu zobowiązanego do pokrycia tych kosztów i obciążają one Skarb Państwa, który winien świadczyć bezpośrednio uprawnionemu pełnomocnikowi (postanowienie SN z dnia 18 września 2017 r., V CSK 677/16; por. także postanowienia SN z dnia 9 listopada 2017 r., I CZ 94/17, z dnia 27 sierpnia 2018 r., II CSK 513/17, z dnia 11 stycznia 2019 r., II CSK 379/18,  oraz z dnia 8 sierpnia 2019 r., III CSK 329/18, nie).

Niepodobna przyjąć, że wniosek pełnomocnika z urzędu o zasądzenie na jego rzecz od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej zawiera implicite żądanie zasądzenia kosztów procesu na rzecz reprezentowanej przez niego strony - jako wygrywającej - od strony przeciwnej.

Uchwała SN z dnia 7 października 2021 r., III CZP 51/20

Standard: 65057 (pełna treść orzeczenia)