Korygowanie przez sąd niewłaściwego oznaczenia strony pozwanej w trybie czynności wstępnych (art. 467 k.p.c.)

Należy odróżnić niewłaściwe oznaczenie strony od niewłaściwego doboru podmiotów procesu.

W sytuacji gdy powód prawidłowo oznaczył podmiot będący stronom procesu, lecz dokonał złego jego wyboru w świetle prawa materialnego, do usunięcia tej wady może dojść przez odwołanie czynności procesowej albo w drodze podmiotowego przekształcenia (art. 194-198 k.p.c.).

Natomiast w razie niewłaściwego oznaczenia strony, naprawienie wady następuje w trybie sprostowania owego oznaczenia. W takich okolicznościach sąd pracy, w ramach wstępnego badania sprawy (art. 467 k.p.c.), winien wyjaśnić rzeczywiste intencje powoda i umożliwić usunięcie wady oznaczenia strony w celu nadania prawidłowego biegu wniesionemu pozwowi. Nieprzeprowadzenie postępowania wstępnego (wyjaśniającego) w celu dokładniejszego określenia strony, w sytuacji gdy było to potrzebne, stanowi uchybienie procesowe mogące mieć wpływ na wynik sprawy.

Niewłaściwe oznaczenie strony w pozwie powinno być w takich przypadkach usunięte przez sąd pracy przy wstępnym badaniu sprawy (art. 130 § 1 zdanie drugie k.p.c. w związku z art. 467 k.p.c.). Sąd pracy nie może w tym zakresie wykazywać postawy biernej i powinien skorzystać z możliwości wskazanych w art. 467 § 1 k.p.c. (wyrok SN z dnia 18 września 2008 r., II PK 16/08 oraz postanowienie z dnia 9 sierpnia 2000 r., I CKN 749/00).

W doktrynie zauważa się, że przepisy art. 467 i art. 477 k.p.c. nie tylko zezwalają sądowi pracy na podejmowanie czynności opisanych w normach prawnych w przepisach tych zawartych, ale wręcz nakazują ich dokonanie w celu realizacji procesowej zasady ochrony interesów pracowniczych. Z zasadą tą wiążą się nie tylko przepisy o kosztach w sprawach pracowniczych, ale także reguły dotyczące odmiennej pozycji pracownika jako powoda w procesie w porównaniu z innymi osobami dochodzącymi swych praw przed sądem. Reguły te odnoszą się w szczególności do konieczności wstępnego badania sprawy, wzywania z urzędu do udziału w sprawie, zgłaszania roszczeń, niedorozumialności odrzucenia pozwu etc. (K. W. Baran (w:) Zarys systemu prawa pracy, W-wa 2010, s. 722, 723).

Wyrok SN z dnia 16 marca 2022 r., II PSKP 47/21

Standard: 81907 (pełna treść orzeczenia)

Jeżeli powód w pełni świadomie pozywa jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej i nie godzi się na sprostowanie (zmianę) oznaczenia strony pozwanej, tak aby spełniała ona kryteria z art. 64 § 1 k.p.c., to w takim wypadku roszczenia upatrywane w istnieniu stosunku pracy, bez względu na to, czy znajdują odzwierciedlenie w przepisach prawa pracy, czy też nie, w razie przesądzenia, że strony nie łączyło zobowiązanie pracownicze, podlegają oddaleniu.

Funkcjonalnie nielogiczne jest w tym przypadku zmienianie zgodnie z art. 201 § 2 k.p.c. trybu procedowania na właściwy, gdyż konwersja taka prowadzi zawsze do konieczności odrzucenia pozwu na podstawie art. 199 pkt 3 k.p.c. Wysoki stopień zdeterminowania powoda, który zmierza do rozpoznania jego roszczeń w trybie „pracowniczym”, co przejawia się uporem w określeniu strony pozwanej, uniemożliwia „ratowanie” powództwa i poddanie go pod osąd merytoryczny w trybie zwykłym.

Wyrok SN z dnia 19 listopada 2020 r., II PK 21/19

Standard: 56794 (pełna treść orzeczenia)