Skarga na przewlekłość postępowania w sprawie o rozwód; znaczenie wniosku o rozpoznanie sprawy poza kolejnością wpływu
Przewlekłość postępowania (art. 2 u.s.p.p.) Postępowanie w sprawach o unieważnienie małżeństwa, o ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa i o rozwód oraz o separację (art. 425 k.p.c.)
Polski model rozstrzygania spraw rozwodowych nie jest ukierunkowany na maksymalnie szybkie zakończenie tych spraw, a raczej nastawiony jest na koncyliacyjne działania Sądu i dążenie do utrzymania trwałości małżeństwa.
pełnomocnik strony w procesie rozwodowym, mając świadomość przeciążenia sądów dużą ilością spraw przy niewystarczającej obsadzie kadrowej (co zostało przekonująco przedstawione w odpowiedzi na skargę przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w (...)), może złożyć wniosek o rozpoznanie sprawy poza kolejnością wpływu, jeżeli przedstawi argumenty wskazujące, że występuje szczególnie uzasadniony przypadek, w którym przewodniczący wydziału może zarządzić rozpoznanie sprawy poza kolejnością.
W ocenie Sądu Najwyższego pełnomocnik strony w sprawie o rozwód, który nie składa wniosku o skierowanie sprawy na termin rozprawy apelacyjnej poza kolejnością wpływu, ze wskazaniem, że występuje szczególnie uzasadniony przypadek, nie może skutecznie domagać się stwierdzenia przewlekłości postępowania, gdy rozprawa apelacyjna została wyznaczona po roku oczekiwania, zgodnie z kolejnością wpływu (§ 56 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 23 grudnia 2015 r. Regulamin urzędowania sądów powszechnych w związku z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki).
W obecnie rozpoznawanej sprawie, istotnie postępowanie między instancyjne toczyło się długo, jednak w odpowiedzi na skargę prawidłowo wskazano, że w tym okresie rozpoznawano kilka wniosków procesowych stron (co usprawiedliwiało opóźnienie), a po roku od wpłynięcia sprawy do Sądu Apelacyjnego wyznaczono termin rozprawy apelacyjnej. Okoliczności te w połączeniu z zasadą rozpoznawania spraw według kolejności wpływu oraz brakiem sygnalizacji przez skarżącą zaistnienia szczególnie uzasadnionego wypadku, spowodowanego sytuacją bytową, materialną czy osobistą, skarżącej, uzasadniającego ewentualną celowość rozpoznania sprawy rozwodowej poza kolejnością wpływu, prowadziło do konkluzji, że nie w niniejszej sprawie nie doszło do przewlekłości postępowania.
Postanowienie SN z dnia 19 października 2017 r., III SPP 44/17
Standard: 56633 (pełna treść orzeczenia)