Doręczenia pism sądowych na terenie państw wchodzących w skład Unii Europejskiej

Do doręczeń w stosunku do pozwanej miało dojść poza granicami Polski, a zarazem na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej. W pierwszym rzędzie zastosowanie znajdowały zatem w sprawie przepisy europejskiego prawa wspólnotowego, regulujące doręczanie dokumentów sądowych w państwach członkowskich UE. Z uwagi na nadrzędność tych uregulowań w stosunku do prawa polskiego, przepisy prawa krajowego dotyczące omawianej materii mogłyby być stosowane jedynie w zakresie nieobjętym regulacjami prawa wspólnotowego i to pod warunkiem, że nie pozostawałyby z nimi w sprzeczności (por. art. 91 Konstytucji RP).

W rozpoznawanej sprawie głównej w grę wchodziły zarówno przepisy Rozporządzenia Rady (WE) nr (...) z dnia 29 maja 2000r w sprawie doręczania w Państwach Członkowskich sądowych i pozasądowych dokumentów w sprawach cywilnych i handlowych (Dz.U. UE.L.00.160.37, dalej powoływane jako Rozporządzenie z 2000r) jak i Rozporządzenia nr (...) Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 listopada 2007r dotyczące doręczania w Państwach Członkowskich dokumentów sądowych i pozasądowych w sprawach cywilnych i handlowych…(Dz.U.UE.L. 07.324.79, dalej powoływane jako Rozporządzenie z 2007r).

Przyjąć trzeba, że wymienione Rozporządzenia w sposób kompleksowy i wyczerpujący regulowały kwestie związane z doręczeniami pism sądowych na terenie państw wchodzących w skład Unii Europejskiej i nie znajdowały zastosowania jedynie w przypadkach wyraźnie w nich wymienionych.

W związku z tym należy stwierdzić, że, zgodnie z art. 1 ust.2 Rozporządzenia z 2000r, nie miało ono zastosowania jedynie w przypadku, gdy nie jest znany adres odbiorcy dokumentu.

Z kolei, stosownie do motywu (8) oraz przepisu art. 1 ust. 2 Rozporządzenia z 2007r, nie znajduje ono zastosowania gdy nie jest znany adres odbiorcy dokumentu, a nadto, gdy strona ustanowiła upoważnionego przedstawiciela w państwie członkowskim, w którym toczy się postępowanie.

Wymienione przepisy, oraz wynikająca z nich procedura doręczenia zastępczego, nie mogły w tej sytuacji, zgodnie ze wskazanymi wyżej regułami walidacyjnymi, znajdować w sprawie zastosowania, z uwagi na ich sprzeczność z wiążącymi normami prawa europejskiego.

Tego rodzaju wykładnia znalazła pełne potwierdzenie w wyroku Trybunału Sprawiedliwości z dnia 19 grudnia 2012 r., C-325/11, w którym, na gruncie analogicznego stanu faktycznego, stwierdzono expressis verbis, iż przepisy wspólnotowe o doręczeniach sprzeciwiają się „uregulowaniu państwa członkowskiego, które przewiduje, że dokumenty sądowe przeznaczone dla strony, której miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu znajduje się w innym państwie członkowskim, są złożone do akt postępowania ze skutkiem doręczenia, gdy strona ta nie ustanowiła pełnomocnika do doręczeń zamieszkałego w owym pierwszym państwie członkowskim, gdzie toczy się postępowanie sądowe”.

Postanowienie SA w Poznaniu  z dnia 26 lutego 2013 r., I ACa 1212/12

Standard: 56613 (pełna treść orzeczenia)