Wysłuchanie dziecka w sprawie o umieszczenie w pieczy zastępczej (art. 576 § 2 k.p.c.).

Zasadą jest, że ustanowienie pieczy zastępczej następuje na mocy orzeczenia sądowego. Przedmiotem rozstrzygnięcia jest zapewnienie dziecku, które z różnych przyczyn nie może przebywać i rozwijać się we własnej rodzinie, warunków najlepiej i najpełniej zastępujących środowisko rodzinne. Ze względu na ściśle osobisty i bardzo bliski charakter stosunków, w których znajdzie się dziecko objęte rodzinnymi formami pieczy zastępczej, szczególne znaczenie ma prawidłowe rozpoznanie potrzeb i osobowości zarówno dziecka jak i kandydatów na pełniących pieczę i dobranie ich ze szczególną starannością. Takie możliwości daje postępowanie opiekuńcze z udziałem kandydatów na rodzinę zastępczą lub prowadzących rodzinny dom dziecka, w którym wysłuchuje się również dziecko, jeżeli spełnione są wymagania przewidziane w art. 576 § 2 k.p.c., a więc jeśli pozwala na to jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości, a jego rozsądne życzenia powinny być w miarę możliwości uwzględnione. Tylko w ten sposób mogą być należycie zrealizowane konstytucyjne obowiązki w zakresie ochrony praw rodziny i dziecka oraz przewidziany w art. 9 Konwencji o prawach dziecka nakaz, aby w postępowaniu mającym na celu podjęcie decyzji w sprawie oddzielenia dziecka umożliwiono wszystkim zainteresowanym stronom uczestnictwo i wyrażenie swoich opinii.

Zagadnienie przedstawione przez Rzecznika Praw Dziecka skupiało się na problemach związanych z umieszczeniem dziecka w jednej z rodzinnych form pieczy zastępczej, jednak te same zasady odnieść należy odpowiednio do postępowań, w których sąd decyduje o umieszczeniu dziecka w pieczy instytucjonalnej, zwłaszcza o charakterze rodzinnym.

Uchwała SN z dnia 14 listopada 2014 r., III CZP 65/14

Standard: 55460 (pełna treść orzeczenia)