Wyłączenie zastosowania art. 429 k.c. art. 430 k.c. i art. 120 k.p. w zakresie odpowiedzialności Skarbu Państwa w sferze imperium

Założenie, że szkoda została wyrządzona przy wykonywaniu władzy publicznej eliminuje potrzebę sięgania do art. 430 k.c. (art. 120 k.p.) i wynikającej z tych przepisów konstrukcji odpowiedzialności za czyn cudzy (por. odpowiednio wyrok SN z dnia 21 maja 2003 r., IV CKN 178/01 i z dnia 6 czerwca 2014 r., III CSK 211/13).

Wyrok SN z dnia 13 grudnia 2019 r., I CSK 542/18

Standard: 67235 (pełna treść orzeczenia)

Przepis art. 429 k.c. nie ma zastosowania do odpowiedzialności Skarbu Państwa.

Art. 417 i 429 k.c. dotyczą odpowiedzialności za cudzy czyn i oba nie wymagają winy bezpośredniego sprawcy jako przesłanki odpowiedzialności. Przepis art. 429 k.c. przewiduje odpowiedzialność osoby powierzającej wykonanie czynności drugiemu, opartą na zasadzie winy w wyborze, z tym że istnienie tej winy objęte jest domniemaniem ustawowym, wskutek czego powierzającego obciąża dowód braku winy. Zatem, art. 429 k.c. może mieć zastosowanie jedynie w razie powierzenia czynności przez osoby, które mogą odpowiadać za szkodę na zasadzie winy własnej, co wyłącza możliwość stosowania tego przepisu do odpowiedzialności Skarbu Państwa.

Odpowiedzialność deliktowa Skarbu Państwa uregulowana jest wyczerpująco w art. 417 k.c. Na podstawie art. 417 k.c. Skarb Państwa odpowiada także przez osoby działające na zlecenie organów władzy administracji lub gospodarki państwowej. W kręgu tak szeroko określonych podmiotów mieszczą się również sprawcy w rozumieniu art. 429 k.c.

Wyrok SN z dnia 21 maja 2003 r., IV CKN 178/01

Standard: 55316 (pełna treść orzeczenia)