Wyłączenie z zakresu ochrony ubezpieczeniowej szkód w mieniu wywołanych aktem terroryzmu

Nie jest aktem terroryzmu dokonana przez nieustalonego sprawcę detonacja ładunku wybuchowego, której celem nie jest wymuszenie określonych zachowań od władz państwowych i społeczeństwa, lecz wyrządzenie szkody w mieniu ubezpieczonego.

Akt terroryzmu ze swej istoty nie ma na celu wyłącznie wyrządzenia szkody określonej osobie czy też wymuszenia na niej określonego zachowania, lecz podjęty zostaje w celu wymuszenia określonych zachowań i świadczeń od władz państwowych i społeczeństwa. Terroryzm współczesny definiowany jest jako, różnie umotywowane ideologicznie, planowe i zorganizowane działania pojedynczych osób lub grup powodujące naruszenie istniejącego porządku prawnego, podjęte w celu wymuszenia od władz państwowych i społeczeństwa określonych zachowań, często naruszające dobra osób postronnych, realizowane za pomocą różnych środków (nacisk psychiczny, przemoc fizyczna, użycie broni i ładunków wybuchowych) w celu nadania im rozgłosu i wytworzenia w społeczeństwie lęku ("Nowy Leksykon PWN", Warszawa, 1998, "Nowa encyklopedia powszechna PWN", tom 6, Warszawa, 1998). Takie rozumienie terroryzmu przyjęte zostało w ogólnych warunkach ubezpieczenia, których § 15 pkt 1 stanowi, że strona pozwana odpowiada za szkody powstałe w ubezpieczonym mieniu, będące bezpośrednim następstwem nielegalnych akcji (indywidualnych czy grupowych) organizowanych z pobudek ideologicznych, politycznych, ekonomicznych czy socjalnych, skierowanych przeciwko osobom lub obiektom w celu wprowadzenia chaosu, zastraszenia ludności i dezorganizacji życia publicznego bądź zdezorganizowania pracy transportu publicznego, zakładów usługowych lub wytwórczych. Od aktów ściśle terrorystycznych należy odróżnić zwyczajne czyny kryminalne o pewnych znamionach terroryzmu, np. anonimowe telefony o podłożeniu materiałów wybuchowych w obiektach użyteczności publicznej lub eksplozje ładunków na tle porachunków, których podłożem są konflikty międzyludzkie.

Działanie, wskutek którego powodom wyrządzona została szkoda, było niewątpliwie nielegalne, ale zważywszy na czas i miejsce jego dokonania, nie mogło prowadzić do osiągnięcia celów charakterystycznych dla terroryzmu (wprowadzenie chaosu, zastraszenie ludności, dezorganizacja życia publicznego, zdezorganizowanie pracy transportu publicznego, zakładów usługowych lub wytwórczych). Nie było więc aktem terroryzmu, lecz działaniem kryminalnym, mającym na celu wyrządzenie szkody w mieniu powodów

Akt terroryzmu może być skierowany przeciwko konkretnej osobie, wyrządzając w jej mieniu szkodę. Nieobjęcie ochroną ubezpieczeniową takiej szkody nie znajduje żadnego uzasadnienia, skoro ochroną tą objęte są szkody wyrządzone aktem terrorystycznym nie wymierzonym przeciwko konkretnej osobie.

Wyrok SN z dnia 26 czerwca 2003 r., V CKN 432/01

Standard: 55300 (pełna treść orzeczenia)