Oferta złożona w postaci elektronicznej (art. 66[1] k.c.)

Regulacja art. 66 [1] § 1 k.c. ma charakter przepisu szczególnego, wyłączającego w zakresie w nim uregulowanym stosowanie art. 66 i art. 67-70 k.c. Normalizacja ta dotyczy ofert składnych przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, metodą on-line umożliwiający bezpośredni kontakt kontrahentów. Zazwyczaj są to oferty na stornach internetowych www, skierowane do nieograniczonego kręgu osób (ad incertas personas).

Złożenie oświadczenia zawierającego ofertę następuje z chwilą wprowadzenia go do środka komunikacji w taki sposób, że adresat może się zapoznać z jego treścią (art. 61 § 2 k.c. – moment doręczenia elektronicznego oświadczenia woli). „Oświadczenie woli w postaci elektronicznej dokonywane  online zostaje złożone z chwilą jego przejścia do systemu informatycznego prowadzonego i kontrolowanego przez odbiorcę, to jest w momencie przyjęcia oświadczenia przez serwer odbiorcy i zarejestrowania na nim odpowiednich danych (postanowienie SN z dnia 10 grudnia 2003 r., V CZ 127/03).

W odróżnieniu od „nieelektronicznego” oferowanego trybu zawierania umów określonego w art. 66 k.c. stan związania oferenta ofertą elektroniczną zgodnie z art. 66 1 § 1 k.c.  wiąże, jeżeli druga strona niezwłocznie potwierdzi jej otrzymanie. Dla umów zawieranych przy pomocy urządzeń elektronicznych konieczne jest zatem spełnienie dodatkowego elementu, a mianowicie  niezwłocznego potwierdzenie otrzymania oferty przez oblata. Takie rozwiązanie chroni użytkownika sieci, który ma prawo wiedzieć czy jest swoją ofertą związany, jak również daje ono możliwość wycofania oferty przez oferenta, aż do chwili otrzymania potwierdzenia jej otrzymania przez oblata. (...) należy określić jako czas potrzebny do tego, by bez nieuzasadnionej zwłoki zapoznać się z treścią oferty i wysłać potwierdzenie, przy uwzględnianiu rodzaju środka wykorzystanego do jego przesłania.

W ramach kontaktu  online potwierdzenie niezwłoczne oznacza potwierdzenie dokonane w chwili obecności adresata na stronie internetowej oferenta; zaś w przypadku ofert bardziej skomplikowanych „niezwłoczność” oznaczać będzie „czas potrzebny do tego, by bez nieuzasadnionej zwłoki zapoznać się z treścią oferty i wysłać potwierdzenie, przy uwzględnieniu rodzaju środka wykorzystanego do jego przesłania”.

W zależności od konkretnego przypadku „niezwłoczność” może trwać kilka sekund, godzin lub dni. Kodeks nie formuje zasady w jakiej postaci adresat powinien złożyć nadawcy potwierdzenie otrzymania oferty. Należy zatem uznać, że może być ono złożone zarówno na nośniku elektronicznym, jak i za pomocą tradycyjnych metod przekazywania informacji (np. faksem, zwykłą drogą pocztową, czy za pomocą poczty e-mail). Do czasu złożenia potwierdzenia otrzymania oferty przez oblata oferta nie wiąże oferenta.

Potwierdzenie przez adresata otrzymania oferty powoduje skutek prawny w postaci związania ofertą. Potwierdzenie nie stanowi przyjęcia oferty, a jedynie informację, że została ona adresatowi doręczona. Termin związania ofertą jest oznaczony w treści oferty, zaś w braku takiego wskazanie ustalany jest w oparciu o art. 66 § 2 k.c. Złożenie  oświadczania o przyjęciu oferty skutkuje zawarciem umowy.

Brak niezwłocznego potwierdzenia powoduje, że nie powstaje stan związania ofertą, a zatem nie dochodzi do zawarcia umowy.

Reasumując do zawarcia umowy w obrocie elektronicznym konieczne są dwie czynności, najpierw potwierdzenia otrzymania oferty, a następnie jej przyjęcie, obydwa oświadczenia składa oblat. Możliwa jest jednak sytuacja, w której potwierdzenie otrzymania oferty oraz oświadczenie woli o jej przyjęciu zostaną złożone w tym samym czasie.

Na przedsiębiorcy składającego elektroniczną ofertę ustawodawca nałożył obligatoryjne dodatkowe szczególne informacyjne obowiązki, niezależnie od tego to kogo kierowana jest oferta (czy jest nim konsument, czy też drugi przedsiębiorca). Obowiązki te wprost wymienia § 2 art. 66 1 k.c., zgodnie z którym  przedsiębiorca składający ofertę w postaci elektronicznej jest obowiązany przed zawarciem umowy poinformować drugą stronę w sposób jednoznaczny i zrozumiały o:

 1) czynnościach technicznych składających się na procedurę zawarcia umowy;

 2) skutkach prawnych potwierdzenia przez drugą stronę otrzymania oferty;

 3) zasadach i sposobach utrwalania, zabezpieczania i udostępniania przez przedsiębiorcę drugiej stronie treści zawieranej umowy;

 4) metodach i środkach technicznych służących wykrywaniu i korygowaniu błędów we wprowadzanych danych, które jest obowiązany udostępnić drugiej stronie;

 5) językach, w których umowa może być zawarta;

 6) kodeksach etycznych, które stosuje, oraz o ich dostępności w postaci elektronicznej.

Z treści w/w przepisu wynika, że informacje te oferent ma udzielić kontrahentowi przed zawarciem umowy, bowiem informacje te, mają uświadomić kontrahentowi, w jaki sposób dojdzie do zawarcia umowy i jakie są skutki prawne jego czynności, a także ułatwiają mu podjęcie decyzji o zawarciu lub nie zawarciu umowy.

Informacje udzielane przez przedsiębiorcę nie muszą być wyrażone w postaci językowej, mogą być to komunikaty graficzne lub animacyjne. Jednakże muszą być zrozumiałe jednoznaczne i wyczerpujące, aby istniała łatwa możliwość ustalenia przez odbiorcę znaczenia komunikatu, nadanego przez samego autora.

Wprowadzone przez ustawodawcę restrykcję w stosunku do przedsiębiorcy mają na celu przede wszystkim ochronę interesów osób uczestniczących w wirtualnym „handlu elektronicznym”.

Wyrok SR w Ciechanowie z dnia 13 lutego 2019 r., I C 1921/18

Standard: 55049 (pełna treść orzeczenia)