Legitymacja spadkobiercy strony do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Spadkobierca strony, która zmarła po uprawomocnieniu się wyroku wydanego w jej sprawie, jest legitymowany do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia.

Do spadku wchodzą roszczenia odszkodowawcze. Wynika to z jednolitegorozumienia art. 922 § 1 k.c. Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawo-mocnego orzeczenia stanowi pierwszą fazę dochodzenia odszkodowania. Wespół z roszczeniem o odszkodowanie stanowi procesową całość realizacji prawa podmiotowego do wyrównania szkody wyrządzonej prawomocnym orzeczeniem. 

Uwzględnienie skargi stanowi materialnoprawną przesłankę dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa ponoszącego odpowiedzialność z tytułu czynu niedozwolonego polegającego na wydaniu w postępowaniu cywilnym niezgodnego z prawem prawomocnego orzeczenia.

Legitymacja do wniesienia skargi przysługuje zatem temu, komu służy roszczenie odszkodowawcze. Roszczenie o odszkodowanie od Skarbu Państwa przechodzi na spadkobierców, wobec tego służy im również skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem orzeczenia, którego wydanie, w ocenie wnoszącego tę skargę, wyrządziło szkodę. Nie ma przy tym znaczenia, w jakiej sprawie (o jakie roszczenie) zapadł zaskarżony wyrok. Nie ma też znaczenia, na kogo prze-chodzą prawa objęte kwestionowanym wyrokiem, to znaczy, czy prawa te przechodzą na określone osoby, bez względu na to, czy są one spadkobiercami.

Podobnie pozbawione jest znaczenia przysługiwanie określonym osobom własnych praw związanych ze śmiercią spadkodawcy. Skoro roszczenie o odszkodowanie przechodzi na spadkobierców, nie można uznać, by nie służyła im skarga, bez której niemożliwe jest dochodzenie tego roszczenia.

Pod pojęciem strony z art. 424[1] k.p.c. i art. 424[3] k.p.c. należy więc rozumieć również spadkobiercę strony postępowania, w którym zapadło kwestionowane orzeczenie, objęte żądaniem stwierdzenia jego niezgodności z prawem.

Uchwała SN z dnia 26 października 2005 r., III BZP 1/05

Standard: 54920 (pełna treść orzeczenia)