Niedopuszczalność rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia przez referendarza sądowego w postępowaniu upominawczym

W postępowaniu upominawczym referendarz sądowy nie jest uprawniony do rozpoznania wniosku o udzielenie zabezpieczenia.

warunkiem dokonania zabezpieczenia jest uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w jego udzieleniu (art. 7301 k.p.c.), co wymaga badania wiarygodności środków przedstawionych jako okoliczności służące temu uprawdopodobnieniu, łącznie z możliwością wyznaczenia rozprawy. W sprawach wymienionych w art. 7531 k.p.c. wyznaczenie rozprawy jest zresztą obligatoryjne, co z zasady wyłącza od jej przeprowadzenia referendarza sądowego. W porównaniu z tymi wymaganiami obowiązującymi w postępowaniu zabezpieczającym, ustalenie przesłanek przewidzianych w art. 499 k.p.c. do wydania w sprawie nakazu zapłaty jest prostsze, a poza tym występuje tu mniej elementów ocennych. Dodać trzeba, że nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym staje się tytułem egzekucyjnym dopiero po uprawomocnieniu się; wniesienie przez pozwanego sprzeciwu od doręczonego mu nakazu unicestwia to orzeczenie, przy czym sprzeciw jest pismem procesowym odformalizowanym. Tymczasem uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie otwiera drogę do zastosowania przymusu w stosunku do obowiązanego, nie doręcza się mu bowiem odpisu postanowienia o zabezpieczeniu (art. 740 § 1 k.p.c.), a klauzulę wykonalności nadaje się z urzędu (art. 742 k.p.c.), tak że obowiązany dowiaduje się o treści postanowienia dopiero przy jego wykonywaniu.

Wszystko to nie pozwala na zastosowanie przy ustalaniu zakresu kompetencji referendarza sądowego reguły wnioskowania a maiori ad minus, gdyż podstawa takiego rozumowania, sprowadzająca się do tezy, że wydanie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym jest „większym”, dalej idącym uprawnieniem niż rozpoznanie zgłoszonego w tym postępowaniu wniosku o zabezpieczenie, jest co najmniej dyskusyjna.

Uchwała SN z dnia 8 grudnia 2005 r., III CZP 108/05

Standard: 54875 (pełna treść orzeczenia)