Doliczenie posiadania poprzednika - zasada i wyjątki

Doliczenie posiadania poprzednika jest możliwe, jeżeli termin posiadania jeszcze biegnie. Nabycie własności przez zasiedzenie następuje z mocy samego prawa i z upływem ostatniego dnia terminu zasiedzenia, tj. właścicielem staje się osoba, która w chwili upływu tego terminu jest samoistnym posiadaczem rzeczy. Okres posiadania po tym nabyciu jest już z omawianego punktu widzenia obojętny, gdyż termin zasiedzenia wtedy nie biegnie.

Dopuszczenie możliwości doliczenia posiadania poprzednika będącego już właścicielem (który np. już nabył własność na podstawie zasiedzenia) prowadziłoby w istocie do nieformalnego obrotu nieruchomościami i obejścia przepisów o formie aktu notarialnego zastrzeżonej dla umów o przeniesienie prawa własności (por. postanowienia SN: z dnia 3 września 1966 r., III CR 223/66 oraz z dnia 3 kwietnia 2003 r., V CK 60/03).

Jeżeli w okresie biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, a łączny czas posiadania obecnego posiadacza samoistnego i jego poprzednika prowadzi do zasiedzenia, to doliczenie okresu poprzednika sąd powinien uwzględnić z urzędu i nie jest w tym zakresie związany żądaniem wniosku (por. postanowienie SN z dnia z dnia 20 lutego 2013 r., III CSK 156/12).

Postanowienie SN z dnia 10 lipca 2014 r., I CSK 533/13

Standard: 67317 (pełna treść orzeczenia)

Art. 176 k.c. nie jest podstawą do doliczania posiadaczowi okresów władania rzeczą w zakresie treści różnych praw mogących powstać przez zasiedzenie na tej rzeczy lub w stosunku do niej. 

Przepis ten nie pozwala zatem na doliczenie do czasu posiadania samoistnego nieruchomości w zakresie treści prawa własności czasu, przez który ta sama czy inna osoba posiadała nieruchomość jako posiadacz zależny, czy jako posiadacz w zakresie treści prawa użytkowania wieczystego albo ograniczonego prawa rzeczowego.

Uchwała SN z dnia 28 marca 2014 r., III CZP 8/14

Standard: 54743 (pełna treść orzeczenia)