Domniemanie prawne pokrzywdzenia wierzyciela na podstawie art. 527 § 3 k.c. i podstawy jego obalenia

Przyjęcia, iż pozwana, dokonując zaskarżonej czynności, była osobą pozostającą w bliskim stosunku ze swym ówczesnym mężem, nie wyklucza sam fakt wystąpienia kryzysu małżeńskiego a nawet wytoczenia powództwa rozwodowego przez skarżącą, tym bardziej że miało ono miejsce już po zawarciu umowy o podział majątku wspólnego. Późniejsze rozwiązanie małżeństwa nie zmienia stosunku bliskości w sposób retroaktywny - zwłaszcza że pozwana, mimo problemów małżeńskich, prowadziła z dłużnikiem wspólne gospodarstwo domowe.

Wyrok SN z dnia 17 września 2021 r., II CSKP 124/21

Standard: 88431 (pełna treść orzeczenia)

Wprowadzone na mocy art. 527 § 3 k.c. domniemanie prawne stanowi istotne ułatwienie dowodowe dla powoda. Nie da się go odczytać inaczej, jak tylko nakazanie przez ustawodawcę przyjęcia bez konieczności dowodzenia tego przez wierzyciela, że osoba trzecia pozostająca w bliskim stosunku z dłużnikiem wiedziała o istnieniu długu oraz konsekwencjach dokonywanej czynności dla możliwości zaspokojenia się przez wierzyciela. W celu obalenia tego domniemania konieczne jest zatem wykazanie przez pozwanego takich okoliczności faktycznych, na podstawie których można przyjąć, że istotnie nie wiedział o rzeczywistym zadłużeniu dłużnika i skutkach wynikających dla wierzyciela z dokonania kwestionowanej czynności prawnej. Wniosek ten uzasadnia szczególny charakter stosunków łączących osobę trzecią z dłużnikiem, których istota polega na bliskiej więzi osobistej między nimi. Wiąże się z tym z reguły możliwość pozyskania przez tę osobę szerszej wiedzy na temat sytuacji życiowej dłużnika, w tym jego stanu majątkowego, niż przez osobę obcą dłużnikowi, która okazjonalnie dokonała z nim czynności prawnej.

Wyrok SN z dnia 27 stycznia 2016 r., II CSK 149/15

Standard: 54606 (pełna treść orzeczenia)