Zakaz prowadzenia odrębnej egzekucji do już zajętej nieruchomości; zakaz powtarzania czynności (art. 927 k.p.c.)

Przyłączenie się wierzyciela do postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 927 k.p.c. należy traktować jak wszczęcie egzekucji na jego rzecz, a tym samym wiązać je z zastosowaniem art. 924 i 925 k.p.c., zarówno w zakresie dokonania wpisu w księdze wieczystej, jak i skutków określonych w art. 930 § 1 k.p.c. 

Pierwsze zajęcie nieruchomości nie wyklucza dokonania kolejnego w interesie i na rzecz innego wierzyciela. Nie jest to powtórzenie pierwszego zajęcia; ma ono zagwarantować każdemu wierzycielowi udaremnienie usunięcia rzeczy spod egzekucji. Żaden przepis nie rozciąga pierwszego zajęcia na pozostałe, w szczególności nie czyni tego art. 927 k.p.c. Wskazuje na to § 42 ust. 1 pkt 3 i 5 rozporządzenia z 2001 r.

Uchwała SN z dnia 6 listopada 2007 r., III CZP 93/07

Standard: 54525 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Skutkiem zajęcia jest wynikający z art. 927 k.p.c. zakaz prowadzenia odrębnej egzekucji do już zajętej nieruchomości. Po zajęciu nieruchomości kolejny wierzyciel może się tylko przyłączyć do postępowania wszczętego wcześniej. Zgodnie z art. 927 k.p.c. nie może on żądać powtórzenia czynności już dokonanych.

Zakaz powtarzania czynności ma na celu sprawność postępowania, nie jest zaś wymierzony przeciwko przyłączającemu się wierzycielowi. Powtórzenie czynności byłoby zbędne, gdyż przyłączający się wierzyciel ma te same prawa co pierwszy wierzyciel. Wcześniejsze czynności dokonane na rzecz wierzyciela, który wszczął egzekucję, są skuteczne w stosunku do wierzyciela przyłączającego się. Dotyczy to także wpisu do księgi wieczystej. Skutki wpisu ostrzeżenia o wszczęciu egzekucji działają tak na rzecz pierwszego wierzyciela, jak i każdego z wierzycieli przyłączających się do egzekucji. Zatem zbędnym byłoby powielanie wpisów.

Nie jest przekonujący argument, że ochrona przyłączającego się wierzyciela będzie zagrożona, gdyż wpis może zostać wykreślony w przypadku umorzenia egzekucji wszczętej przez pierwszego wierzyciela. Pomijając wyjątek określony w art. 926 k.p.c., może toczyć się tylko jedno postępowanie egzekucyjne z tej samej nieruchomości.

Przytaczana przez Sąd Okręgowy praktyka jednoczesnego prowadzenia więcej niż jednej egzekucji jest wadliwa, ponieważ w sposób oczywisty narusza przepis art. 927 k.p.c. i powinna zostać wyeliminowana. Kolejni wierzyciele przyłączają się do już prowadzonego jednego postępowania. Z chwilą przyłączenia się, wcześniej dokonywane czynności stają się wobec nich skuteczne. Skuteczność ta wynika z mocy prawa, jest niezależna od ewentualnych zmian dotyczących pozycji pierwszego wierzyciela. Częściowe umorzenie postępowania egzekucyjnego - w stosunku do pierwszego wierzyciela - nie ma wpływu na prawa kolejnych wierzycieli, nabyte przez ich przyłączenie się. Postępowanie egzekucyjne toczy się nadal, więc nie ma podstawy do wykreślenia w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji.

Uchwała SN z dnia 17 czerwca 2003 r., III CZP 31/03

Standard: 54521 (pełna treść orzeczenia)