Następstwo prawne singularne i uniwersalne

W każdym rodzaju dziedziczenia, testamentowym i ustawowym oznacza ono sukcesję uniwersalną spadkobiercy lub spadkobierców po danym spadkodawcy, czyli wejście w ogół jego praw i obowiązków o charakterze majątkowym (art. 922 § 1 k.c.). Spadek nabywa się z chwilą jego otwarcia, a jest nią chwila śmierci spadkodawcy, o którym to fakcie spadkobierca może nawet nie wiedzieć (art. 924, art. 925 k.c.).

Postanowienie SN z dnia 10 stycznia 2018 r., I CSK 177/17

Standard: 58033 (pełna treść orzeczenia)

W doktrynie powszechnie rozróżnia się następstwo prawne pod tytułem szczególnym (sukcesja singularna), które oznacza nabycie indywidualnie oznaczonego prawa lub praw podmiotowych, oraz następstwo prawne pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna), które polega na tym, że sukcesor wstępuje w ogół praw stanowiących cały lub część prawnie wyodrębnionego majątku poprzednika. Cechą charakterystyczną sukcesji uniwersalnej jest także to, że dopuszczalna jest ona wyjątkowo i tylko w przypadkach wyraźnie przewidzianych przez przepisy prawa. 

Ustawodawca we wszystkich przypadkach przekształceń formy organizacyjnej prowadzonej działalności gospodarcze przyjął model ogólnego następstwa prawnego (art. 26 § 5, art. 494 § 1 i 2, art. 531 § 1 i 2 oraz art. 553 § 1 i 2 k.s.h.). Wprawdzie przekształcenia te nie mają charakteru jednorodnego pod względem prawnym, to jednak przyświeca im wspólny cel, jakim jest zapewnienie elastyczności formy prowadzonej działalności gospodarczej przez możliwość dostosowania jej do potrzeb obrotu i aktualnej sytuacji na rynku.

Postanowienie SN z dnia 19 grudnia 2007 r., V CSK 343/07

Standard: 54372 (pełna treść orzeczenia)