Kolejność zaspokojenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne (art. 1025 § 1 pkt 7 k.p.c.)

W sądowym postępowaniu egzekucyjnym należności z tytułu składek w rozumieniu art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) podlegają zaspokojeniu w kolejności określonej w art. 1025 § 1 pkt 7 k.p.c.

Składki należne Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych są preferowane przez państwo, gwarantują bowiem wypłatę świadczeń z ubezpieczeń społecznych (art. 2 ust. 3 u.s.u.s.). Trudno znaleźć uzasadnienie dla zmniejszania skuteczności ich ściągania, a do tego prowadziłoby przesunięcie tych należności do dalszej kategorii w ramach art. 1025 § 1 k.p.c. Takiemu zabiegowi sprzeciwia się również kontekst systemowy. Ochrona tej kategorii należności wynika z innych przepisów regulujących zaspokajanie wierzycieli (np. art. 273 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze, Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm. lub art. 11 pkt 1 ustawy z dnia 3 lutego 1993 r. o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz.U. Nr 18, poz. 82), natomiast odmienna wykładnia od przyjętej w uchwale prowadziłaby do istotnego osłabienia funkcji egzekucji sądowej.

Formuła art. 115 § 1 pkt 4 u.p.e.a., wymieniającego odrębnie należności, do których stosuje się przepisy działu III Ordynacji podatkowej, oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne, może być jedynie próbą osiągnięcia jednoznaczności na tle odmiennych sposobów wiązania przepisów Ordynacji podatkowej z przepisami kodeksu postępowania cywilnego o egzekucji oraz z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych posługującej się metodą enumeratywną.

Uchwała SN z dnia 28 lutego 2008 r., III CZP 150/07

Standard: 54308 (pełna treść orzeczenia)