Wymóg wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji

Apelacja jest dopuszczalna w każdej sprawie, a więc jej dopuszczalność nie zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Oznaczenie wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia ma ponadto na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia skargą kasacyjną oraz ponoszenia kosztów procesu. Te funkcje mogą być spełniane także przez oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji i dlatego w art. 368 § 2 k.p.c. ustanowiono odpowiednie wymaganie formalne dla apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, i z dnia 22 sierpnia 2007 r., III CZP 77/07 oraz postanowienie SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00,

Niewskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia może uzasadniać wezwanie strony do uzupełnienia tego braku pod rygorem odrzucenia apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, i z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05).

Tej oceny nie zmienia wyrażany niekiedy w orzecznictwie odmienny pogląd (por. postanowienie SN z dnia 11 grudnia 2009 r., UZ 43/09 i postanowienie SA w Katowicach z dnia 20 lutego 2014 r., II AUz 28/14), nie uwzględnia on bowiem funkcji oznaczenia wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną, mającej na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia.

Postanowienie SN z dnia 14 stycznia 2015 r., I CZ 100/14

Standard: 54280 (pełna treść orzeczenia)

Art. 368 § 2 k.p.c. zawiera regulację szczególną wobec art. 126[1] § 1 k.p.c.

Wymaganie wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w piśmie procesowym obejmującym środek zaskarżenia jest przesłanką formalną tego pisma. Dotyczy to także apelacji.

Określenie wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia może spełniać kilka funkcji. W odniesieniu do wartości przedmiotu sporu chodzi o możliwość stwierdzenia właściwości rzeczowej (art. 17 pkt 4 k.p.c.), a w odniesieniu do wartości przedmiotu zaskarżenia – dopuszczalności skargi kasacyjnej (art. 398[2] § 1 k.p.c.). Obu tych funkcji nie może spełniać oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, gdyż apelacja jest dopuszczalna w każdej sprawie, a więc jej dopuszczalność nie zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia. 

Oznaczenie wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia ma ponadto na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia skargą kasacyjną oraz ponoszenia kosztów procesu. Te funkcje mogą być spełniane także przez oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji i dlatego w art. 368 § 2 k.p.c. ustanowiono odpowiednie wymaganie formalne dla apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, i z dnia 22 sierpnia 2007 r., III CZP 77/07 oraz postanowienie SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00). Z tego względu w orzecznictwie przyjmuje się, że niewskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia może uzasadniać wezwanie strony do uzupełnienia tego braku pod rygorem odrzucenia apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, i z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05).

Jednocześnie orzecznictwo dostarcza przykładów sytuacji, w których wymaganie wskazania w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia jest traktowane liberalnie lub też niedochowanie tego wymagania nie pociąga za sobą wezwania do jego uzupełnienia pod rygorem odrzucenia apelacji. 

W postanowieniu z dnia 17 listopada 1998 r., II UKN 477/98 Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli strona w apelacji kwestionuje wysokość zasądzonego roszczenia, a z okoliczności sprawy wynika, o jaką kwotę chodzi, to nieprecyzyjne określenie wartości przedmiotu zaskarżenia nie może uzasadniać odrzucenia apelacji.

W uchwale z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, Sąd Najwyższy przyjął natomiast, że jeżeli żądanie dotyczyło zasądzenia konkretnej kwoty pieniężnej, to apelacja zaskarżająca w całości wyrok sądu pierwszej instancji oddalający odwołanie, w której nie oznaczono wartości przedmiotu zaskarżenia, nie jest dotknięta brakiem uniemożliwiającym nadanie jej prawidłowego biegu w rozumieniu art. 130 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. (zob. także uchwałę SN z 8 marca 2007 r., III CZ 11/07 oraz postanowienia SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00, z dnia 17 listopada 2005 r., I CZ 130/05 i z dnia 8 lutego 2006 r., II CZ 3/06).

Uchwała SN z dnia 27 marca 2008 r., III CZP 7/08

Standard: 54276 (pełna treść orzeczenia)

Określone w art. 368 § 2 k.p.c. wymaganie, aby apelacja w sprawach o prawa majątkowe, do których niewątpliwie należy apelacja powoda, zawierała oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia, należy do kategorii wymagań formalnych apelacji. Brak apelacji polegający na niedopełnieniu tego wymagania podlega usunięci na podstawie art. 130 § 1 k.p.c

Postanowienie SN z dnia 8 marca 2007 r., III CZ 11/07

Standard: 54290 (pełna treść orzeczenia)