Wymóg wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji

Apelacja jest dopuszczalna w każdej sprawie, a więc jej dopuszczalność nie zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia.

Oznaczenie wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia ma ponadto na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia skargą kasacyjną oraz ponoszenia kosztów procesu. Te funkcje mogą być spełniane także przez oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji i dlatego w art. 368 § 2 k.p.c. ustanowiono odpowiednie wymaganie formalne dla apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, i z dnia 22 sierpnia 2007 r., III CZP 77/07 oraz postanowienie SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00,

Niewskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia może uzasadniać wezwanie strony do uzupełnienia tego braku pod rygorem odrzucenia apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, i z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05).

Tej oceny nie zmienia wyrażany niekiedy w orzecznictwie odmienny pogląd (por. postanowienie SN z dnia 11 grudnia 2009 r., UZ 43/09 i postanowienie SA w Katowicach z dnia 20 lutego 2014 r., II AUz 28/14), nie uwzględnia on bowiem funkcji oznaczenia wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia skargą kasacyjną, mającej na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia.

Postanowienie SN z dnia 14 stycznia 2015 r., I CZ 100/14

Standard: 54280 (pełna treść orzeczenia)

Art. 368 § 2 k.p.c. zawiera regulację szczególną wobec art. 126[1] § 1 k.p.c.

Wymaganie wskazania wartości przedmiotu zaskarżenia w piśmie procesowym obejmującym środek zaskarżenia jest przesłanką formalną tego pisma. Dotyczy to także apelacji.

Określenie wartości przedmiotu sporu i wartości przedmiotu zaskarżenia może spełniać kilka funkcji. W odniesieniu do wartości przedmiotu sporu chodzi o możliwość stwierdzenia właściwości rzeczowej (art. 17 pkt 4 k.p.c.), a w odniesieniu do wartości przedmiotu zaskarżenia – dopuszczalności skargi kasacyjnej (art. 398[2] § 1 k.p.c.). Obu tych funkcji nie może spełniać oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji, gdyż apelacja jest dopuszczalna w każdej sprawie, a więc jej dopuszczalność nie zależy od wartości przedmiotu zaskarżenia. 

Oznaczenie wartości przedmiotu sporu i przedmiotu zaskarżenia ma ponadto na celu ustabilizowanie przedmiotu sporu i zakresu zaskarżenia skargą kasacyjną oraz ponoszenia kosztów procesu. Te funkcje mogą być spełniane także przez oznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia w apelacji i dlatego w art. 368 § 2 k.p.c. ustanowiono odpowiednie wymaganie formalne dla apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, i z dnia 22 sierpnia 2007 r., III CZP 77/07 oraz postanowienie SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00). Z tego względu w orzecznictwie przyjmuje się, że niewskazanie w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia może uzasadniać wezwanie strony do uzupełnienia tego braku pod rygorem odrzucenia apelacji (uchwały SN z dnia 29 lipca 2003 r., III PZP 10/03, i z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05).

Jednocześnie orzecznictwo dostarcza przykładów sytuacji, w których wymaganie wskazania w apelacji wartości przedmiotu zaskarżenia jest traktowane liberalnie lub też niedochowanie tego wymagania nie pociąga za sobą wezwania do jego uzupełnienia pod rygorem odrzucenia apelacji. 

W postanowieniu z dnia 17 listopada 1998 r., II UKN 477/98 Sąd Najwyższy uznał, że jeżeli strona w apelacji kwestionuje wysokość zasądzonego roszczenia, a z okoliczności sprawy wynika, o jaką kwotę chodzi, to nieprecyzyjne określenie wartości przedmiotu zaskarżenia nie może uzasadniać odrzucenia apelacji.

W uchwale z dnia 7 lipca 2005 r., II UZP 7/05, Sąd Najwyższy przyjął natomiast, że jeżeli żądanie dotyczyło zasądzenia konkretnej kwoty pieniężnej, to apelacja zaskarżająca w całości wyrok sądu pierwszej instancji oddalający odwołanie, w której nie oznaczono wartości przedmiotu zaskarżenia, nie jest dotknięta brakiem uniemożliwiającym nadanie jej prawidłowego biegu w rozumieniu art. 130 § 1 w związku z art. 391 § 1 k.p.c. (zob. także uchwałę SN z 8 marca 2007 r., III CZ 11/07 oraz postanowienia SN z dnia 15 września 2000 r., I PZ 58/00, z dnia 17 listopada 2005 r., I CZ 130/05 i z dnia 8 lutego 2006 r., II CZ 3/06).

Uchwała SN z dnia 27 marca 2008 r., III CZP 7/08

Standard: 54276 (pełna treść orzeczenia)