Zasądzenie świadczenia pieniężnego w sumie nominalnej w sytuacji, gdy przedmiotem żądania pozwu jest zasądzenie świadczenia w zwaloryzowanej wysokości

Zasądzenie świadczenia pieniężnego w sumie nominalnej w sytuacji, gdy przedmiotem żądania pozwu jest zasądzenie świadczenia w zwaloryzowanej wysokości (art. 358[1] § 3 k.c.), a nie ma przesłanek do zwaloryzowania świadczenia, nie stanowi orzeczenia co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem (art. 321 § 1 k.p.c.).

Jeżeli wynikające z orzeczenia lub umowy roszczenie o świadczenie w sumie nominalnej jest wymagalne i nie zostało zaspokojone, a wierzyciel żąda zasądzenia świadczenia w wysokości zwaloryzowanej, należy rozumieć, że żąda zasądzenia świadczenia, które jest mu należne. W żądaniu zasądzenia tego świadczenia mieści się żądanie zasądzenie świadczenia w sumie nominalnej (art. 187 § 1 pkt 1 k.p.c.). 

Okolicznościami faktycznymi uzasadniającymi żądanie są okoliczności, które według wierzyciela dają podstawę do waloryzacji świadczenia (art. 358[1] § 3 k.c.), ale także wskazują na wymagalność roszczenia o świadczenie w części obejmującej sumę nominalną i niezaspokojenie wierzyciela w tym zakresie (art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.).

Stwierdzenie przez sąd przesłanek dających podstawę do waloryzacji świadczenia uzasadnia zasądzenie go w sumie zwaloryzowanej, tj. w sumie nominalnej, odpowiednio podwyższonej na skutek waloryzacji; wówczas kwota zasądzona, obejmująca zwaloryzowane świadczenie, pochłania sumę nominalną świadczenia. 

Stwierdzenie natomiast braku przesłanek do zwaloryzowania świadczenia sprzeciwia się dokonaniu jego sądowej waloryzacji, nie powoduje jednak niezasadności powództwa o zasądzenie świadczenia w sumie nominalnej jako świadczenia wynikającego z roszczenia wymagalnego i niespełnionego przez dłużnika. Wobec tego, że zasądzenie tego świadczenia mieści się w żądaniu pozwu zasądzenia świadczenia zwaloryzowanego, jego zasądzenie nie jest orzeczeniem co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem (art. 321 § 1 k.p.c.).

Uchwała SN z dnia 2 kwietnia 2008 r., III CZP 23/08

Standard: 54204 (pełna treść orzeczenia)