Zmiana treści lub sposobu wykonywania służebności przesyłu art. 305[4] k.c. w zw. art. 291 k.c.

W wypadku nabycia służebności przesyłu przez zasiedzenie, właściciel nieruchomości obciążonej może żądać zmiany sposobu jej wykonywania, jeśli ważna potrzeba gospodarcza powstała po posadowieniu urządzeń przesyłowych. 

Wynagrodzenie za zmianę sposobu wykonywania służebności przesyłu może uwzględniać koszty przeprowadzenia tej zmiany.

Art. 291 k.c., który dotyczy zmiany treści lub sposobu wykonywania służebności gruntowej z ważnej potrzeby gospodarczej po stronie nieruchomości obciążonej, na żądanie jej właściciela – przez art. 305[4] k.c. – ma także odpowiednie zastosowanie do służebności przesyłu. 

Użyte w art. 291 k.c. sformułowanie „po ustanowieniu służebności” wskazuje, że przepis stosuje się wprost jedynie wówczas, gdy służebność powstała w drodze czynności prawnej lub w wyniku orzeczenia sądu, jednakże biorąc pod uwagę cel, jakiemu służy art. 291 k.c., dopuszczalne jest jego stosowanie przez analogię do służebności nabytych w drodze zasiedzenia.

Powstanie służebności w drodze zasiedzenia następuje natomiast ex lege, niezależnie od woli i wiedzy stron, a więc nie można postawić właścicielowi nieruchomości obciążonej zarzutu zaniechania dbałości o własne interesy przed upływem terminu zasiedzenia. Prowadzi to do wniosku, że w razie powstania służebności w drodze zasiedzenia odpowiednie stosowanie art. 291 k.c. pozwala na zmianę jej treści, jeżeli ważna potrzeba gospodarcza powstała jeszcze przed upływem terminu zasiedzenia. W tym wypadku chwilą ustanowienia służebności byłaby chwila posadowienia trwałego i widocznego urządzenia, o którym mowa w art. 292 k.c., a w odniesieniu do służebności przesyłu chwila posadowienia urządzeń przesyłowych.

Uchwała SN z dnia 2 czerwca 2010 r., III CZP 36/10

Standard: 53580 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy