Oznaczenie sądu przez SN na wniosek powoda

Zarówno wtedy, gdy wniosek składa powód, jak i wtedy, gdy czyni to sąd – muszą być wykazane przyczyny uzasadniające oznaczenie sądu na podstawie art. 45 k.p.c.; w przeciwnym wypadku, Sąd Najwyższy odmawia oznaczenia sądu.

Postanowienie SN z dnia 29 maja 2018 r., III CO 56/18

Standard: 66445 (pełna treść orzeczenia)

Zgodnie z art. 45 k.p.c., Sąd Najwyższy oznacza sąd, przed który należy wytoczyć powództwo, jeżeli w myśl przepisów kodeksu nie można – na podstawie okoliczności sprawy – ustalić właściwości miejscowej. Oznaczenie sądu następuje na wniosek powoda, także powoda in spe, a więc osoby zamierzającej wytoczyć powództwo.

Jeżeli złożenie wniosku o oznaczenie sądu właściwego miejscowo następuje przed wytoczeniem powództwa, a więc przed wniesieniem pozwu, wnioskodawca musi precyzyjnie wskazać strony sporu, a w szczególności osobę (podmiot), którą zamierza pozwać, ze podaniem jej adresu zamieszkania (siedziby), a także określić roszczenie procesowe, tj. dokładnie sprecyzowane żądanie oraz uargumentowane twierdzenie o istnieniu tego roszczenia.

W razie roszczenia o prawa majątkowe, wnioskodawca jest zobowiązany określić także wartość przedmiotu sporu, jeżeli od niej zależy właściwość rzeczowa sądu. Poza tym powinien wykazać, że dla tak określonego powództwa – na podstawie okoliczności sprawy – nie można w myśl przepisów kodeksu postępowania cywilnego (art. 27–42) ustalić właściwości miejscowej sądu.

W niektórych rodzajach spraw niezbędne jest także, w miarę potrzeby, wskazanie okoliczności uzasadniających właściwość sądu (por. art. 187 § 1 pkt 2 k.p.c.). Powinność ta dotyczy przypadków, w których właściwość sądu nie będzie wynikała bezpośrednio z obligatoryjnych elementów pozwu, która ma być złożony.

Tylko w takiej sytuacji, dysponując tymi danymi, Sąd Najwyższy może ocenić zasadność wniosku, a gdy wniosek okaże się zasadny, oznaczyć sąd – rejonowy lub okręgowy – miejscowo właściwy. Należy pamiętać, że postanowienie o oznaczeniu sądu właściwego dotyczy konkretnej, indywidualnie określonej sprawy, o ściśle sprecyzowanym roszczeniu i oznaczonych stronach sporu. Wnosząc pozew, strona nie może już modyfikować sprawy w aspektach, które wpływają na rzeczową i miejscową właściwość sądu.

Postanowienie SN z dnia 29 sierpnia 2016 r., III CO 47/16

Standard: 53557 (pełna treść orzeczenia)