Zrzeczenie się przez państwo immunitetu jurysdykcyjnego

Niewątpliwie państwo może zrzec się przysługującego mu immunitetu jurysdykcyjnego, trafnie jednak zakwestionowano zasadność poglądów o domyślnym zrzeczeniu się immunitetu przez państwo.

Zrzeczenie miałoby być skutkiem bądź działania państwa w sposób sprzeczny z normami imperatywnymi, bądź skutkiem przystąpienia przez państwo do umowy międzynarodowej dotyczącej ochrony praw człowieka.

Koncepcja pierwsza opiera się na całkowicie dowolnym założeniu; nie uwzględnia tego, że rezygnacja przez państwo z immunitetu musi nastąpić, tak jak złożenie każdego innego oświadczenia woli, w sposób dostatecznie wyraźny, drugą zaś koncepcję trudno pogodzić z wymaganiami prawa traktatów w zakresie odnoszącym się do przystąpienia państwa do umowy międzynarodowej.

Warto zauważyć, że nawet w wyroku w sprawie Ferrini przeciwko Republice Federalnej Niemiec zdystansowano się wobec argumentu odwołującego się do domyślnego zrzeczenia się immunitetu przez pozwane państwo. Podobne stanowisko zajął amerykański sąd apelacyjny w wyroku z dnia 1 lipca 1994 r. w sprawie Hugo Princz przeciwko Republice Federalnej Niemiec związanej z holocaustem (załącznik nr 53a do pisma Ministerstwa Sprawiedliwości). Stanowisko to zostało podtrzymane w wyrokach sądów amerykańskich z dnia 8 kwietnia 1997 r. w sprawie Hirsz przeciwko Republice Federalnej Niemiec i Izraelowi (załącznik nr 56 do pisma Ministerstwa Sprawiedliwości) i z dnia 26 listopada 1996 r. oraz z dnia 10 lutego 1997 r. w sprawie Smith przeciwko Libii, dotyczącym katastrofy lotniczej nad Lockerbie (załącznik nr 54 do pisma Ministerstwa Sprawiedliwości).

Postanowienie SN z dnia 29 października 2010 r., IV CSK 465/09

Standard: 53547 (pełna treść orzeczenia)