Zapis na sąd polubowny sporu o ustalenie nieistnienia umowy lub stwierdzenie jej nieważności
Zdolność arbitrażowa; przedmiotowy zakres zapisu na sąd polubowny (art. 1157 i art. 1214 § 3 pkt 1 k.p.c.) Nieważność czynności prawnej, granice swobody umów (art. 58 i 353[1] k.c.)
Spór o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego wynikającego z umowy z powodu jej nieważności może być poddany przez strony pod rozstrzygnięcie sądu polubownego (art. 1157 k.p.c.).
Nie ulega wątpliwości, że zawarta przez strony umowa opcji walutowej podlega w pełni ich dyspozycji; jej mocą wystawca opcji zobowiązuje się, na żądanie nabywcy opcji do kupna lub sprzedaży w przyszłości, w określonym ściśle czasie, oznaczonej liczby papierów wartościowych po z góry ustalonej cenie, albo do dokonania rozliczenia z tytułu różnicy pomiędzy tzw. ceną wykonania opcji a rynkową ceną „instrumentu bazowego” z dnia wykonania opcji, a nabywca zobowiązuje się do zapłaty wynagrodzenia. Strony zatem, przez czynności prawne podejmowane w ramach swobody umów, mogą decydować o tym, że stosunek opcji powstanie, że zostanie zmieniona jego treść albo że dojdzie do jego ustania. W ujęciu abstrakcyjnym, oderwanym od konkretnych przewidywań, stosunek ten może więc być przedmiotem ugody sądowej, co – oczywiście – nie oznacza, że in concreto strony mogą zawrzeć ugodę dowolnej treści.
W konsekwencji, stwierdziwszy, że w świetle prawa materialnego istnieje hipotetyczna możliwość samodzielnego dysponowania przez strony prawami lub roszczeniami wynikającymi ze stosunku ustanowionego i ukształtowanego umową opcji walutowej, a zatem, że spór będący podłożem żądania zgłoszonego w niniejszej sprawie ma zdatność ugodową, Sąd Najwyższy podjął uchwałę, jak na wstępie.
Uchwała SN z dnia 23 września 2010 r., III CZP 57/10
Standard: 53531 (pełna treść orzeczenia)
Także na gruncie art. 697 k.p.c. strony mogły poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spór o ustalenie nieistnienia ewentualnie nieważności umowy.
Postanowienie SN z dnia 18 czerwca 2010 r., V CSK 434/09
Standard: 72111 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 53533