Uwzględnienie powództwa o zaprzeczenie ojcostwa (art. 67 k.r.o.)

Przeszkoda w postaci niemożności przeprowadzenia dowodu z badań DNA w celu ustaleniach pochodzenia dziecka nie przesądza automatycznie ani o pozytywnym, ani o negatywnym wyniku sprawy o zaprzeczenie ojcostwa. Uwzględnienie tego powództwa może mieć miejsce wówczas, gdy zgodnie z art. 67 k.r.o. powód wykaże, iż nie jest ojcem dziecka.

Uwzględnienie powództwa nie może nastąpić wówczas, gdy sąd po przeprowadzeniu postępowania dowodowego nie ma przekonania, iż kwestionujący swoje ojcostwo mąż matki nie jest ojcem dziecka, a wniosek ten wyprowadza jedynie ze względu na negatywną ocenę postawy procesowej pozwanej matki dziecka, która odmówiła zgody na przeprowadzenie badań genetycznych dotyczących ustalenia pochodzenia dziecka. Wyłączenie ojcostwa męża matki musi bowiem wynikać z całą pewnością.

W wyroku z dnia 9 listopada 2004 r., V CK 276/04 Sąd Najwyższy - jeszcze przed zmianą art. 67 k.r.o. przewidującego wówczas konieczność wykazania niepodobieństwa, że mąż matki jest ojcem dziecka – przyjął, że w sprawie o zaprzeczenie ojcostwa sama obawa matki o wynik badania DNA, stanowiąca motyw odmowy poddania się pobraniu krwi swojej i dziecka, nie wystarcza do przyjęcia niepodobieństwa, aby mąż mógł być ojcem dziecka. Stanowisko to zachowało aktualność także po zmianie art. 67 k.r.o.

Kwestionujący swoje ojcostwo mąż matki zobowiązany jest, zgodnie z art. 6 k.c. w zw. z art. 234 k.p.c. i art. 62 § 3 i art. 67 k.r.o., przedstawić inne dopuszczalne dowody wykazujące, że nie jest on ojcem dziecka, np. wykazujące, że nie mógł być ojcem dziecka, gdyż nie współżył z żoną w okresie poczęcia dziecka, albo że nie mógł być ojcem dziecka ze względów zdrowotnych, względnie wykazujące, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne (por. m.in. wyroki SN: z dnia 14 września 1982 r., IV CR 316/82, z dnia 9 stycznia 2001 r., II CKN 1140/00, z dnia 13 października 2005 r., IV CK 169/05, z dnia 19 października 2011 r., II CSK 87/11).

Wyrok SN z dnia 13 lutego 2014 r., V CSK 151/13

Wyrok SN z dnia 13 lutego 2014 r., V CSK 151/13

Standard: 53340 (pełna treść orzeczenia)

Przeszkody w przeprowadzeniu dowodu z badania krwi, stwarzane przez stronę zobowiązaną do poddania się pobraniu krwi, mogą być podstawą, opartego na domniemaniu faktycznym, ustalenia sądu zgodnego z twierdzeniami strony przeciwnej (por. wyrok SN z dnia 9.01.2001 roku, II CKN 1140/00).

W procesie o zaprzeczenie ojcostwa, w którym dowód z badania DNA nie może być przeprowadzony, ponieważ matka nie zgadza się na pobranie krwi swojej i dziecka, domniemanie wywiedzione na podstawie art. 233 § 2 k.p.c. mogłoby stać się przesłanką obalenia domniemania wynikającego z art. 62 § 1 k.r.o., gdyby uzasadniało jednocześnie wniosek, że ojcostwo innego mężczyzny jest bardziej prawdopodobne (por. wyrok SN z dnia 9.11.2004 roku, V CK 276/04).

Wyrok SN z dnia 19 października 2011 r., II CSK 87/11

Standard: 53344 (pełna treść orzeczenia)