Zasady i sposób postępowania przed sądem polubownym

Artykuł 1184 § 1 k.p.c. daje pierwszeństwo woli stron w kształtowaniu reguł postępowania arbitrażowego, niemniej zarówno strony przy określaniu reguł tego postępowania, jak i sąd arbitrażowy, prowadząc to postępowanie, muszą respektować także bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy. Jednym z takich przepisów jest art. 1183 zdanie drugie k.p.c. Według tego przepisu, każda ze stron ma prawo do wysłuchania i przedstawienia swoich twierdzeń oraz dowodów na ich poparcie. Chodzi tu, w zakresie odnoszącym się do dowodów, o możliwość przedstawienie dowodów koniecznych, tj. potrzebnych do rozstrzygnięcia sprawy.

Skorzystanie z możliwości, które gwarantuje stronom omawiany przepis, zależy od ich woli. Strona może zatem nie stawić się na rozprawie arbitrażowej, na której miała być słuchana lub zrezygnować z przeprowadzenia innych zgłoszonych dowodów, i to nie wpłynie na prawidłowość przebiegu dalszego postępowania. Będzie natomiast stanowić naruszenie tego przepisu, wyrażającego jedną z podstawowych zasad postępowania arbitrażowego, przeprowadzenie przez sąd polubowny postępowania z pominięciem zgłoszonego dowodu, gdy strona nie zrezygnowała z jego przeprowadzenia, a dowód ten był konieczny do rozstrzygnięcia sprawy. 

Wyrok SN z dnia 28 listopada 2013 r., IV CSK 187/13

Standard: 65107 (pełna treść orzeczenia)

W postępowaniu przed sądem polubownym nie jest wyłączone stosowanie przepisów o postępowaniu nakazowym (art. 484[1]-497 k.p.c.).

Strony – do chwili rozpoczęcia postępowania przed tym sądem – mogą bowiem określić same „tryb postępowania, który powinien być stosowany w toku rozpoznawania sprawy”, jeżeli zaś tego nie uczyniły, to sąd polubowny stosuje „taki tryb postępowania, jaki uzna za właściwy”, nie jest związany przepisami postępowania cywilnego, nie może jednak zaniechać wszechstronnego wyjaśnienia okoliczności niezbędnych do rozstrzygnięcia sprawy.

Jedynymi normami kodeksu postępowania cywilnego, których strony nie mogą wyłączyć lub ich zmodyfikować dla postępowania przed sądem polubownym, są bezwzględnie obowiązujące przepisy księgi trzeciej k.p.c., dotyczące właśnie tego sądu.

Postanowienie SN z dnia 2 kwietnia 2003 r., I CK 287/02

Standard: 53332 (pełna treść orzeczenia)