Odpowiednie stosowanie przepisów o wyrokach do postanowień w postępowaniu nieprocesowym

Do postanowień co do istoty sprawy należy, w zakresie nie uregulowanym przepisami o postępowaniu nieprocesowym, stosować odpowiednio przepisy o wyrokach (art. 316-332 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.), a nie przepisy o postanowieniach w postępowaniu procesowym (art. 354-361), chyba że przepisy o postępowaniu nieprocesowym do tych ostatnich wyraźnie odsyłają (tak art. 517 in principio, który odsyła do art. 357 co do uzasadnienia i doręczenia postanowień wydanych w postępowaniu nieprocesowym, a więc również postanowień co do istoty sprawy).

Zasadą w postępowaniu nieprocesowym jest wydawanie postanowień co do istoty sprawy bez przeprowadzania rozprawy (art. 514 § 1 zdanie pierwsze). Omawiane postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym nie są zatem ogłaszane, ale doręcza się je z urzędu wraz z uzasadnieniem uczestnikom postępowania (art. 357 § 2 w związku z art. 13 § 2). W procesie natomiast z zasady wyroki są wydawane po przeprowadzeniu rozprawy (art. 316 § 1) i podlegają ogłoszeniu (art. 326 § 1). Wyjątki od tej reguły mogą wynikać tylko z przepisów szczególnych (art. 341, 47917 i 47918 § 2).

Postanowienia co do istoty sprawy wiążą sąd od chwili ogłoszenia (art. 332 § 1 w związku z art. 13 § 2), a jeżeli nie podlegają ogłoszeniu – od chwili podpisania sentencji. Wprawdzie wśród stosowanych tu odpowiednio przepisów o wyrokach brak ogólnej normy, że wyrok nie ogłoszony wiąże sąd od chwili podpisania sentencji, jednakże taką regułę można wyprowadzić z tych przepisów szczególnych o wyrokach, które dopuszczają ich wydanie na posiedzeniu niejawnym i nie przewidują ogłoszenia (art. 341 zdanie drugie i art. 47919 § 1).

Uchwała SN z dnia 13 marca 2002 r., III CZP 12/02

Standard: 52693 (pełna treść orzeczenia)