Wysłuchanie dziecka w sprawie o uprowadzenie dziecka w trybie konwencji haskiej

Oczywistym jest również, że 4-5 letnie dziecko nie jest w stanie oddzielić woli własnej od woli rodzica, pod którego faktyczną opieką pozostaje. Ponadto im większy upływ czasu od uprowadzenia, tym większa obcość między dzieckiem a wnioskującym o jego wydanie, co zwiększa ryzyko manipulacji emocjonalnej przez rodzica uprowadzającego i jego otoczenie oraz wzbudzania w nim poczucia zagrożenia (por. m.in. wyroki ETPC z dnia 22 lipca 2014 r., nr 3592/08, Roullier przeciwko Szwajcarii i z dnia 1 lipca 2014 r., nr 54443/10, Blaga przeciwko Rumunii oraz postanowienie SN z dnia 1 października 1998 r., I CKN 825/98).

Konwencja haska nie wyznacza żadnego sztywnego progu wiekowego, po którego osiągnięciu właściwe jest wysłuchanie dziecka i uwzględnienie jego opinii, w literaturze przedmiotu wskazuje się na próg 7 lub 10 lat, jako wiek, w którym w praktyce międzynarodowej sprzeciw dziecka może zostać wzięty pod uwagę, jednak z uwzględnieniem okoliczności konkretnego przypadku, mając na względzie czy jest ono w stanie zrozumieć cel i skutki powrotu do państwa stałego pobytu i przedstawić powody sprzeciwu. Ocena w tej mierze należy do sądu i nie wymaga każdorazowo potrzeby odwoływania się do opinii biegłego, choć w granicznych przypadkach środek ten może okazać się nieodzowny (por. uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2020 r., I CSK 183/20

Postanowienie SN z dnia 17 marca 2021 r., I CSKP 38/21

Standard: 52185 (pełna treść orzeczenia)

W toku postępowania, czyniąc zadość wymaganiom art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 2201/2003 i art. 576 § 2 k.p.c., przeprowadzono wysłuchanie dziecka, przy czym wysłuchanie to odbyło się z udziałem psychologa, w pokoju przesłuchań, poza którym pozostawali rodzice.

W skardze nie wyjaśniono, z jakich przyczyn - z punktu widzenia dążenia do zapewnienia dziecku możliwości wyrażenia swobodnej i autonomicznej opinii – wynikom wysłuchania dziecka miałaby zostać przyznana niższa wartość dowodowa w zestawieniu z preferowanym przez skarżącego dowodem z opinii biegłego

Postanowienie SN z dnia 17 grudnia 2020 r., I CSK 183/20

Standard: 52183 (pełna treść orzeczenia)