Osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, jeżeli ogłoszono ich upadłość (art. 55 pkt 1 u.k.r.s.)

Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego wydane na podstawie art. 369 ust. 1 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. Nr 60, poz. 535 ze zm.), w którym sąd orzekł o umorzeniu niezaspokojonych zobowiązań dłużnika, nie stanowi przeszkody do wpisania tego dłużnika do rejestru dłużników niewypłacalnych na podstawie art. 55 pkt 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186).

W rozpatrywanej sprawie podstawą umieszczenia z urzędu uczestnika w rejestrze dłużników niewypłacalnych był art. 55 ust. 1 u.K.Rej.S., a konkretnie przewidziany w tym przepisie jako przyczyna wpisu fakt prawomocnego oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości uczestnika z tego powodu, że jego majątek nie wystarczał na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego. Takiej przesłance wpisu nie odpowiada żadna z sytuacji uzasadniających wykreślenie dłużnika z rejestru, poza upływem czasu (art. 60 u.K.Rej.S.). Inne zdarzenia, które nastąpiły po uprawomocnieniu się postanowienia oddalającego wniosek o ogłoszenie upadłości, w tym także wygaśnięcie zadłużenia, które spowodowało złożenie tego wniosku, nie mają wpływu na zasadność dokonanego wpisu, nie podważają bowiem podstawowej informacji, jakiej ma służyć w tym wypadku wpis, tj. że w czasie, gdy zapadło postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, dłużnik–przedsiębiorca nie miał środków nawet na poniesienie kosztów tego postępowania.

Uchwała SN z dnia 20 listopada 2009 r., III CZP 100/09

Standard: 51772 (pełna treść orzeczenia)

Postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego, wydane po zaspokojeniu przez dłużnika wszystkich wierzycieli, nie stanowi podstawy do wykreślenia go z rejestru dłużników niewypłacalnych.

Podstawę materialną wykreślenia wpisu dłużnika w rejestrze dłużników niewypłacalnych mogą stanowić nie tylko przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (jedn. tekst: Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 – dalej: "u.K.Rej.S."), ale także innych aktów prawnych. Z tego względu należało na wstępie rozstrzygnąć, czy wniosek nie mógł zostać uwzględniony na podstawie art. 368 ust. 3 w związku z art. 363 Pr.u.n., skoro z ich treści wynika, że prawomocne postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego stanowi tytuł do wykreślenia wpisów dotyczących upadłości w rejestrach. Oceniając stosunek tego unormowania do przepisów ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, na postawione przez Sąd Okręgowy pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej.

Przesądza to przede wszystkim wykładnia językowa art. 59 ust. 1 i 2 w związku z art. 55 pkt 1 u.K.Rej.S. Z pierwszego z tych przepisów wynika, że dłużnik powinien pozostawać wpisany w rejestrze dłużników niewypłacalnych, jeżeli nie uchylono lub nie zmieniono postanowienia o ogłoszeniu upadłości, a więc także wtedy, gdy stwierdzono zakończenie postępowania upadłościowego na podstawie art. 368 Pr.u.n. Z kolei drugi z nich ogranicza dopuszczalność wykreślenia dłużnika niewypłacalnego z rejestru z urzędu, gdy uchylono orzeczenie o ogłoszeniu upadłości, a na wniosek, gdy tytuł wykonawczy, który stanowił podstawę wpisu, został prawomocnym orzeczeniem sądu pozbawiony wykonalności. Poza tym treścią spornego wpisu nie jest upadłość, która stanowiła jedynie przesłankę jego dokonania.

Uchwała SN z dnia 19 sierpnia 2009 r., III CZP 46/09

Standard: 51776 (pełna treść orzeczenia)