Rejestr dłużników niewypłacalnych

W art. 55 i 56 u.K.Rej.S. ustawodawca sprecyzował przesłanki dokonania wpisu dłużnika z urzędu i na wniosek wierzyciela, natomiast w art. 59 i 60 określił podstawy wykreślenia dłużnika z rejestru. Zarówno podstawy dokonania wpisu, jak i przyczyny uprawniające do wykreślenia dłużnika zostały szczegółowo wskazane. Taki sposób ich sformułowania w połączeniu ze sformalizowanym charakterem postępowania rejestrowego, przemawia za ścisłą interpretacją obydwu grup przepisów.

Uchwała SN z dnia 20 listopada 2009 r., III CZP 100/09

Standard: 51771 (pełna treść orzeczenia)

Rejestr dłużników niewypłacalnych spełnia funkcję ewidencyjną i informacyjną oraz korzysta z domniemania prawdziwości wpisanych do niego danych (art. 13 ust. 1 u.K.Rej.S.). Z tej przyczyny podstawą wpisu do rejestru dłużników niewypłacalnych są dane zweryfikowane prawomocnym orzeczeniem sądowym, zarówno przy wpisie z urzędu (art. 55 u.K.Rej.S.), jak i na wniosek wierzyciela (art. 56 u.K.Rej.S.).

Przesłanką wpisu jest więc istnienie prawomocnego postanowienia sądu wydanego na podstawie art. 913-920[1] k.p.c., dotyczącego dłużnika podlegającego wpisowi. Innych uwarunkowań ustawa nie przewiduje, a w szczególności nie uzależnia wpisu od przyczyny niewypłacalności dłużnika.

Rejestr dłużników niewypłacalnych został powołany w interesie wierzycieli; wpis do rejestru ujawnia dłużników niewiarygodnych, niezasługujących na zaufanie w obrocie gospodarczym, a tym samym prowadzi do eliminowania ich z tego obrotu. Jest to korzystne dla rynku, może natomiast utrudnić osobom wpisanym do rejestru dłużników niewypłacalnych reaktywowanie działalności gospodarczej.

Przyczyny niewypłacalności mogą być różne, jednakże nie podlegają one badaniu w postępowaniu o wpis. Wynika to jednoznacznie z art. 55 pkt 3 u.K.Rej.S., z charakteru postępowania rejestrowego oraz z niedopuszczalności weryfikowania prawomocnych orzeczeń sądowych będących podstawą wpisu (art. 365 § 1 w związku z art. 13 § 2 k.p.c.). Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym koncentruje się w omawianym zakresie na stwierdzeniu niewypłacalności dłużnika i chroni go przed pochopnym wpisem do rejestru dłużników niewypłacalnych (por. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 19 lutego 2003 r., V CK 7/03).

Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony jest w formie elektronicznej, co oznacza, że sąd, dokonując wpisu do rejestru dłużników niewypłacalnych w odpowiedniej rubryce i polu, posługuje się danymi generowanymi elektronicznie, które odpowiadają treści przepisów dotyczących Krajowego Rejestru Sądowego – rejestru dłużników. W przypadku rejestru dłużników niewypłacalnych treść generowana elektronicznie obejmuje – poza danymi dotyczącymi dłużnika podlegającego wpisowi oraz podstawą wpisu (np. „ogłoszenie upadłości”) – „pozbawienie prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji reprezentanta lub pełnomocnika przedsiębiorcy, członka rady nadzorczej i komisji rewizyjnej w spółce akcyjnej, spółce z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółdzielni” (§ 131 pkt 2a in fine rozp.rej.).

Uchwała SN z dnia 4 czerwca 2009 r., III CZP 33/09

Standard: 51766 (pełna treść orzeczenia)