Zwłoka w rozpoznaniu wniosku o pomoc prawną z urzędu a nieważność postępowania

Realizacja obowiązku zapewnienia stronom postępowania cywilnego bezpłatnej pomocy prawnej w sytuacji, w której jest ona przewidziana przez prawo krajowe, wymaga w ramach podejmowania decyzji w tym zakresie wykazania przez sąd staranności, zapewniającej podmiotom rzeczywiste i skuteczne skorzystanie z prawa do sądu (zob. wyrok ETPC z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie Del Sol, R.D. przeciwko Polsce, nr 29692/96 i 34612/97).

Z prawa do rzetelnego procesu wynika, iż wniosek o ustanowienie pełnomocnika z urzędu winien być rozpoznany bez zbędnej zwłoki, a także bez podejmowania dalszych definitywnych w skutkach dla stron czynności procesowych, a w szczególności przed wydaniem merytorycznego rozstrzygnięcia w sprawie.

Nierozpoznanie wniosku o przyznanie fachowego pełnomocnika z urzędu może w określonych stanach faktycznych prowadzić do nieważności postępowania (zob. m.in. uzasadnienie postanowienia z dnia 25 kwietnia 2007 r., IV CSK 18/0 7, orz. z dnia 16 lutego 1961 r., 4 Cr 251/60).

Wyrok SN z dnia 11 lipca 2012 r., II CSK 657/11

Standard: 51711 (pełna treść orzeczenia)