Sprawy ze stosunku spółki (art. 458[2] § 1 pkt 3 k.p.c.)

Stosownie do art. 458 [2] § 1 pkt 3 k.p.c. Sprawami gospodarczymi są sprawy: ze stosunku spółki oraz dotyczące roszczeń, o których mowa w art. 291–300 i art. 479–490 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 505).

Pod pojęciem "spółka" należy rozumieć tu jedynie spółki prawa cywilnego i handlowego, a więc nie dotyczy ono innych "spółek", jak spółka szałaśnicza i spółka do sprawowania zarządu nad wspólnotą gruntową i do właściwego zagospodarowania gruntów wchodzących w skład tej wspólnoty (zob. art. 1 ust. 1 pkt 4 i art. 14 ustawy z 29.6.1963 r. o zagospodarowaniu wspólnot gruntowych, t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 703 ze zm.), czy spółka wodna (zob. wyr. SN z 20.12.1990 r., II CR 343/90).

Przez stosunek spółki rozumie się – powstały na podstawie umowy spółki handlowej – stosunek prawny między spółką a wspólnikami, a także stosunek prawny między wspólnikami na tle członkostwa w spółce i wynikających z tych stosunków praw i obowiązków spółki oraz wspólników.

Generalnie, prawa i obowiązki wspólnika w ramach stosunku spółki można podzielić na dwie grupy: korporacyjne (organizacyjne) i majątkowe. W wypadku spółki prawa handlowego decyduje status wspólnika (partnera, komandytariusza, komplementariusza, udziałowca, akcjonariusza) i bez znaczenia pozostaje, czy wspólnik jest jednocześnie przedsiębiorcą (może on, ale nie musi prowadzić działalności gospodarczej ubocznie w stosunku do bycia wspólnikiem spółki) – w wypadku spółek prawa handlowego charakter sprawy jest więc określany z uwagi na konkretny jej przedmiot, a nie związek roszczenia z prowadzoną działalnością gospodarczą przez przedsiębiorcę.

Przez stosunek spółki należy rozumieć:

1) stosunek prawny powstały na tle umowy spółki między spółką a wspólnikami,

2) stosunek prawny powstały między wspólnikami na tle członkostwa w spółce i

3) wynikające z tych stosunków prawa i obowiązki spółki oraz wspólników.

Dla uznania sprawy za sprawę ze stosunku spółki jest obojętne, czy wspólnicy są przedsiębiorcami.

Sprawa nie traci charakteru sprawy ze stosunku spółki przez fakt, że wspólnik (strona procesu) wystąpił ze spółki przed albo po wniesieniu pozwu (post. SN z dnia 5 czerwca 2002 r., IV CKN 45/01).

W związku z tym w odrębnym postępowaniu w sprawach gospodarczych mogą być rozstrzygane sprawy ze stosunku spółek handlowych: jawnej (art. 22–85 KSH), partnerskiej (art. 86–101 KSH), komandytowej (art. 102–124 KSH), komandytowo-akcyjnej (art. 125–150 KSH), z ograniczoną odpowiedzialnością (art. 151–300 KSH), prostej spółki akcyjnej (art. 300 1 –300 134 KSH) i akcyjnej (art. 301–490 KSH) oraz spółki cywilnej (art. 860–875 KC).

Vharakter sprawy "ze stosunku spółki" noszą tylko te postępowania, w których pod osąd poddany jest sam stosunek spółki.

Postanowienie SO w Piotrkowie Trybunalskim  z dnia 25 maja 2020 r., I C 468/20

Standard: 51424 (pełna treść orzeczenia)