Wypłata zaliczki na poczet dywidendy (art. 194 - 195 k.s.h.)

Stosownie do treści art. 194 ksh umowa spółki może upoważniać zarząd do wypłaty wspólnikom zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za rok obrotowy, jeżeli spółka posiada środki wystarczające na wypłatę

Zdaniem Sądu wypłata zaliczek powinna nastąpić później niż podjęcie stosownej uchwały. Uchwała zarządu w modelu kodeksowym wymaga bezwzględnej większości głosów. Z umowy spółki nie wynika by powierzono decyzję o wypłacie zaliczce- w ramach zarządu- pojedynczemu członkowi zarządu działającemu za zarząd. Kompetencji zarządu spółki nie można delegować przez zarząd czy przez poszczególnego jej członka (jeśli byłby umocowany umową spółki do samodzielnego powzięcia decyzji w ramach zarządu) na inną osobą, co wynika ze słów ,,upoważniać zarząd”. Ten warunek wypłaty zaliczek nie został spełniony i tym samym już to było wystarczające do uznania, że doszło do naruszenia przepisów art. 194 i 195 ksh poprzez wypłatę zaliczek na poczet dywidendy bez powzięcia uchwały przez zarząd spółki.

W myśl art. 195 ksh spółka może wypłacić zaliczkę na poczet przewidywanej dywidendy, jeżeli jej zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazuje zysk. Zaliczka może stanowić najwyżej połowę zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego, powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, którymi w celu wypłaty zaliczek może dysponować zarząd, oraz pomniejszonego o niepokryte straty i udziały własne. 

Przesłanki zawarte w art. 195 § 1 zd. 1 łącznie z przesłanką zawartą w art. 194 (spółka faktycznie dysponuje środkami na wypłatę zaliczek) muszą być spełnione kumulatywnie. W szczególności, jeżeli spółka ma środki na wypłatę i sprawozdanie finansowe za rok ubiegły wykazało zysk, ale nie zostało jeszcze zatwierdzone, to - nawet gdyby było już ono zaudytowane (jeżeli prawo nakłada taki obowiązek - art. 64 ust. 1 pkt 4 u.rach.) - i tak nie wolno wypłacać zaliczek dywidendowych. Ponieważ sprawozdanie finansowe powinno być zatwierdzone w ciągu sześciu miesięcy od dnia bilansowego (końca roku obrotowego) - art. 231 § 1 i 2 pkt 1 - w przypadku spółek, które nie będą się spieszyły z odbyciem zwyczajnego zgromadzenia wspólników, wyłączona zostanie możliwość wypłaty zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy w pierwszym półroczu bieżącego roku obrotowego.

Art. 198 § 1 ksh ma zastosowanie do wypłat zaliczek na poczet dywidendy.

Wyrok SR w Bydgoszczy  z dnia 23 maja 2018 r., VIII GC 235/18

Standard: 50889 (pełna treść orzeczenia)