Wpis w rejestrze spółki przekształconej i wykreślenie spółki przekształcanej (art. 556 pkt 5 k.s.h.)

Zgodnie z treścią art. 555 k.s.h., do przekształcenia spółek stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, jeżeli przepisy Działu III obejmującego przekształcanie spółek nie stanowią inaczej. W art. 556 pkt 5 k.s.h. została wymieniona jedynie - jako ostatnia czynność spółki w procedurze jej przekształcenia – czynność polegająca na dokonaniu w rejestrze wpisu spółki przekształconej i wykreślenia spółki przekształcanej. Czynność tę zgodnie z art. 556 pkt 4 k.s.h. poprzedza – w razie przekształcenia spółki akcyjnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością - zawarcie umowy spółki przekształconej. W tym stanie regulacji Działu III należy przyjąć, że do dokonania wpisu spółki przekształconej znajduje zastosowanie art. 169 k.s.h., który przewiduje maksymalny, sześciomiesięczny termin do zgłoszenia zawiązania spółki od dnia zawarcia umowy spółki.

Zdarzenie, od którego należy zgodnie z art. 169 k.s.h. liczyć termin zgłoszenia przekształcenia do rejestru, pokrywa się z uregulowanym w art. 556 pkt 4 k.s.h. warunkiem przekształcenia polegającym na zawarciu umowy spółki, niezależnym od wyrażenia zgody na przekształcenie spółki wyrażonej w uchwale walnego zgromadzenia akcjonariuszy spółki akcyjnej, który należy wypełnić jako ostatni przed złożeniem wniosku o rejestrację przekształcenia, po ostatecznym ustaleniu składu osobowego wspólników spółki przekształconej.

Zawarcie umowy spółki jest odrębnym warunkiem przekształcenia, poprzedzającym złożenie wniosku o rejestrację spółki przekształconej i wykreślenie z rejestru spółki przekształcanej. Sama uchwała walnego zgromadzenia akcjonariuszy przekształcanej spółki akcyjnej, chociażby zawierała zgodę na zaproponowana treść umowy spółki, już tylko dlatego, że została zamieszczona w protokóle podpisanym jedynie przez notariusza i przewodniczącego walnego zgromadzenia, nie może zastąpić zawarcia umowy będącej wynikiem oświadczeń woli wspólników uprawnionych do udziału w spółce przekształconej.

Odpowiednie stosowanie art. 167 § 1 pkt 1 k.s.h. w związku z art. 555 k.s.h. nakłada na spółkę przekształconą obowiązek dokonania wyboru członków organów spółki w liczbie odpowiadającej ustawowemu lub umownemu wymaganiu. Nie ma w związku z tym znaczenia czy organy spółki, pomimo mniejszej liczby ich członków, mogą wykonywać swe zadania. Jakkolwiek nie można wykluczyć, iż po rejestracji spółki liczba członków jej organów z różnych przyczyn ulegnie zmianie, to jednak są to sytuacje przejściowe, których nie można porównywać do etapu rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, której ustrój opiera się na umowie podpisanej przez wspólników biorących udział w przekształceniu spółki.

Postanowienie SN z dnia 2 października 2008 r., II CSK 186/08

Standard: 50849 (pełna treść orzeczenia)