Ubezpieczenie społeczne wspólnika jednoosobowej spółki z o.o.

Po zmianach legislacyjnych wprowadzonych ustawą z 18 grudnia 2002 r. jedyny wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sensu stricto) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym jako osoba prowadząca działalność pozarolniczą (art. 6 ust. 1 pkt 5 w związku z art. 8 ust. 6 pkt 4 u.s.u.s.).

W sprawie dotyczącej podlegania przez jedynego wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ubezpieczeniom społecznym spółka ta nie ma statusu zainteresowanego w rozumieniu art. 477[11] § 1 i 2 k.p.c., ponieważ rozstrzygnięcie takiej sprawy w żaden sposób nie wpływa na prawa i obowiązki spółki, w szczególności nie powoduje, po stronie spółki, jakiegokolwiek obowiązku zapłaty należności z tytułu składek w związku z wydaną decyzją. Przyjęcie, że odwołujący się jest faktycznie wspólnikiem jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, prowadziłoby do uznania, że to on – a nie spółka – jest płatnikiem składek na swoje ubezpieczenia społeczne (art. 4 pkt 2 lit. d ustawy systemowej) i ubezpieczenie zdrowotne (por. wyrok SN z 11 września 2014 r., II UK 578/13).

Wyrok SN z dnia 15 września 2021 r., I USKP 44/21

Standard: 61996 (pełna treść orzeczenia)

Ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 241, poz. 2074 ze zm.) dodano art. 8 ust. 6 pkt 4, który zaczął obowiązywać od dnia 1 stycznia 2003 r. Co do wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizacyjnej, w której przyjęto przepis art. 8 ust. 6 ustawy systemowej w jego obecnym brzmieniu, wskazano, że wprowadzona zmiana wypełnia lukę prawną, która powodowała, że w większości przypadków wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczaną odpowiedzialnością pozbawieni byli ochrony ubezpieczeniowej.

W dotychczasowym stanie prawnym, aby podlegać ubezpieczeniom społecznym musieli oni mieć zawartą ze spółką umowę o pracę. Nie zawsze jednak mogli skutecznie zawrzeć umowy "sami ze sobą". Zgodnie z nowelizacją, wspólnicy ci traktowani są w zakresie ubezpieczeń społecznych tak samo, jak osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Z przedstawionego wyżej uzasadnienia, mającego walor wykładni autentycznej, wynika, że ustawodawca kierował się zasadą powszechności ubezpieczeń społecznych. Również Sąd Najwyższy ocenił wprowadzenie omawianej regulacji jako istotną zmianę merytoryczną w kierunku zgodnym z zasadą powszechności ubezpieczenia i równego traktowania ubezpieczonych w zakresie objęcia obowiązkiem ubezpieczenia (wyrok SN z dnia 12 maja 2005 r., I UK 258/04 oraz uchwała (7) SN z dnia 22 lutego 2006 r., I UZP 4/05).

Wyrok SN z dnia 3 marca 2020 r., II UK 295/18

Standard: 50560 (pełna treść orzeczenia)

Wspólnik posiadający 99 ze 100 udziałów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie podlega ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy o pracę zawartej ze spółką, lecz z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako jej jedyny wspólnik (art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, tekst jedn.: Dz. U. z 2020 r. poz. 266 z późn. zm. w związku z art. 22 § 1 k.p.).

wyrok SN z dnia 27 listopada 2019 r., III UK 360/18

Standard: 63371 (pełna treść orzeczenia)