Zakres obowiązku informacyjnego lekarza (ryzyko normalnych następstw)

Uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, będące skutkiem powikłania, może być postrzegane jako następstwo nieudzielenia należytej informacji o tym powikłaniu tylko w razie wystarczających podstaw do przyjęcia, że w przypadku udzielenia należytej informacji pacjent odmówiłby zgody na świadczenie.

Wyrok SN z dnia 20 lutego 2024 r., II CSKP 1271/22

Standard: 83524 (pełna treść orzeczenia)

Zasada autonomii nakłada na pacjenta obowiązek podjęcia decyzji co do własnego leczenia. Dla realizacji jej niezbędne jest aby pacjenci podejmowali decyzje świadomi istoty swoich wyborów i racjonalnie przewidywalnych ich konsekwencji. Mówi się o konieczności posiadania przez pacjentów adekwatnej wiedzy, która wcześniej musi być pacjentom właściwie przekazana przez pracowników ochrony zdrowia. Sposób jej przekazania stanowi pozytywne kryterium, które można nazwać, kryterium komunikacji, ze względu na realizację zasady autonomii pacjenta. Kryterium to jest realizowane, o ile w danym systemie ochrony zdrowia, po pierwsze, informacja ta jest dostępna dla pacjenta, tzn. pacjent może uzyskać daną informację natychmiast, gdy tylko pojawi się potrzeba jej zdobycia, po drugie jest udzielana otwarcie, tj. komunikatywnie i szczerze, po trzecie zaś, informacja jest przekazywana w odpowiedni etycznie sposób, tj. życzliwie i z zachowaniem szacunku dla pacjenta.

Art. 13 uchwały Nadzwyczajnego II Krajowego Zjazdu Lekarzy z dnia 14 grudnia 1991 r. - Kodeks etyki lekarskiej, głosi, że obowiązkiem lekarza jest respektowanie prawa pacjenta do świadomego udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących jego zdrowia. Informacja udzielana pacjentowi powinna być sformułowana w sposób dla niego zrozumiały. Lekarz ma też poinformować pacjenta o stopniu ewentualnego ryzyka zabiegów diagnostycznych i leczniczych oraz spodziewanych korzyściach związanych z wykonywaniem tych zabiegów, a także możliwościach zastosowania innego postępowania medycznego. 

Dla zrealizowania wynikającego z zasady autonomii pacjenta, obowiązku jego informacji, który ujęty jest zarówno w powołanym wyżej przepisie ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, jak i w przepisach Kodeksu etyki lekarskiej, do przestrzegania których lekarz jest zobowiązany z mocy art. 8 ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, lekarz powinien zawsze podjąć, bez zbędnej zwłoki, działania w celu poinformowania pacjenta o wynikach przeprowadzonych badań diagnostycznych, zwłaszcza gdy wyniki te wskazują na zagrożenie życia lub zdrowia.

Postanowienie SN z dnia 5 marca 2019 r., IV KK 498/17

Standard: 77089 (pełna treść orzeczenia)