Brak sprzeciwu pokrzywdzonego i prokuratora

Nieuczestniczenie przez prokuratora w rozprawie, w której jego udział nie jest obowiązkowy (art. 46 § 2 zd. pierwsze k.p.k.) i o której terminie został należycie powiadomiony (art. 135 k.p.k.), należy poczytywać za brak wyrażenia sprzeciwu przez oskarżyciela publicznego wobec ewentualnego wniosku oskarżonego o skazanie bez przeprowadzenia postępowania dowodowego zgłoszonego na rozprawie prowadzonej pod nieobecność oskarżyciela publicznego (art. 387 § 1 zd. pierwsze k.p.k.).

Kodeks postępowania karnego nie przewiduje obowiązku zawiadomienia nieobecnego na rozprawie prokuratora celem umożliwienia mu ustosunkowania się do złożonego przez oskarżonego w trybie art. 387 § 1 zd. pierwsze k.p.k. wniosku w układzie, w którym rezygnuje on z realizowania przysługującego mu uprawienia do czynnego uczestniczenia w rozprawie i określonego sposobu popierania aktu oskarżenia oraz z wykonywania tych uprawnień procesowych, które pozwalają mu na współdecydowanie o dalszym biegu postępowania w preferowany przezeń sposób (w tym, także, przez procesowe „zablokowanie” możliwości skróconego zakończenia rozprawy oraz ewentualnego określenia warunków odpowiedzialności karnej w sposób zaproponowany przez oskarżonego poprzez zgłoszenie sprzeciwu do złożonego przez oskarżonego wniosku o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności karnej).

Postanowienie SN z dnia 16 czerwca 2021 r., I KZP 16/20

Standard: 52486 (pełna treść orzeczenia)

Sąd Najwyższy orzekający w niniejszej sprawie nie znajduje podstaw, by odstąpić od poglądu wyrażonego w wyroku z dnia 21 sierpnia 2019 r., IV KS 19/19, powszechnie aprobowanego w piśmiennictwie prawniczym. Pogląd ten systemowo jest spójny z uregulowaniem zawartym w art. 161 § 5 k.k.s., w świetle którego nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela publicznego na rozprawę nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku oskarżonego, o którym mowa w art. 387 § 1 k.p.k., jeżeli są spełnione pozostałe warunki określone w art. 387 k.p.k. (oraz w § 1 art. 161 k.k.s.). Wypada też wspomnieć o unormowaniu zawartym w art. 343a § 1 k.p.k., stanowiącym m.in., że w wypadku złożenia przez oskarżonego wniosku, o którym mowa w art. 338a k.p.k. (tj. złożonym przed doręczeniem zawiadomienia o terminie rozprawy wniosku o wydanie wyroku skazującego bez przeprowadzenia postępowania dowodowego, z propozycją określonych rozstrzygnięć m.in. co do kary), stronom i pokrzywdzonemu przesyła się odpis wniosku. Takie, bądź zbliżone uregulowanie mające skutkować powiadomieniem nieobecnych na rozprawie prokuratora i pokrzywdzonego o treści złożonego przez oskarżonego wniosku, mimo licznych zmian ustawy procesowej, nie zostało wprowadzone do art. 387 k.p.k.

Wyrok SN z dnia 28 stycznia 2021 r., II KS 22/20

Standard: 49613 (pełna treść orzeczenia)