Ustalenie wynagrodzenia pełnomocnika na poziomie nie niższym niż stawka minimalna

Łączna wykładnia art. 109 § 2 zd. drugie k.p.c. oraz art. 16 ust. 2 i 3 ustawy – Prawo o adwokaturze i art. 225 ust. 2 i 3 ustawy o radcach prawnych i wydanych na ich podstawie przepisów wykonawczych uzasadnia wniosek, że sąd orzekający o kosztach procesu nie może ustalić kosztu wynagrodzenia pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym poniżej wysokości stawki minimalnej, która dla danej sprawy określona jest w tych przepisach wykonawczych, z wyjątkiem tych sytuacji, w których przepisy te przewidują taką możliwość.

Dotyczy to także sytuacji, w której współuczestnicy formalni są reprezentowani przez jednego pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym.

Sąd Najwyższy dostrzega to, że – przy założeniu, iż reprezentacja przez jednego adwokata lub radcę prawnego współuczestników formalnych daje podstawę do zaliczenia do niezbędnych kosztów procesu jego wynagrodzenia ustalanego odrębnie w stosunku do każdego współuczestnika – może wystąpić sytuacja, w której łączna wysokość tego wynagrodzenia w okolicznościach sprawy może być uznana za zbyt wysoką, nieodpowiadającą nakładowi pracy i czasu pełnomocnika. Sytuację taką powinien jednak przewidzieć prawodawca oraz ustanowić dla niej odpowiednie rozwiązanie normatywne. Brak takiego rozwiązania nie może być zastąpiony przez Sąd Najwyższy.

Postanowienie SN z dnia 15 grudnia 2017 r., II CZ 107/17

Standard: 76620 (pełna treść orzeczenia)

Sąd, decydując o wysokości wynagrodzenia w granicach stawki minimalnej i jej sześciokrotności, bierze pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, charakter sprawy i przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia; nie jest związany wysokością wynagrodzenia umówionego przez pełnomocnika ze stroną.

 Dominuje w orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd, że sąd, dokonując oceny wysokości wynagrodzenia pełnomocnika, stosownie do art. 109 § 2 k.p.c., nie może ustalić go na poziomie niższym niż stawka minimalna, poza sytuacją określoną w § 3 ust. rozp. z 2002 r., (por. uchwałę z dnia 8 marca 2012 r., III CZP 2/12 oraz postanowienia: z dnia 21 grudnia 2010 r., III CZ 64/10; z dnia 17 lutego 2011 r., III UZ 18/10; z dnia 15 grudnia 2011 r., II CZ 126/11 i z dnia 16 lutego 2012 r., IV CZ 107/11).

Nie zasługuje na podzielenie, odosobnione stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 26 stycznia 2011 r., IV CZ 99/10, dopuszczające możliwość przyjęcia stawki niższej niż minimalna.

Uchwała SN z dnia 26 lutego 2014 r., III CZP 117/13

Standard: 49360 (pełna treść orzeczenia)