Miejsce pobytu dziecka a zakres władzy rodzicielskiej

Samo ustalenie miejsca pobytu dziecka przy jednym z rodziców nie pozbawia drugiego władzy rodzicielskiej ani jej nie ogranicza. Stanowisko to jest ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. np. uchwała SN z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 20/11).

Rozstrzygnięcie o miejscu pobytu dziecka jest rozstrzygnięciem o istotnej sprawie dziecka (art. 582 k.p.c.), a nie rozstrzygnięciem o pozbawieniu lub ograniczeniu władzy rodzicielskiej, nawet w sytuacji, w której brak porozumienia rodziców w tej kwestii stanowi główne zarzewie konfliktu. 

Uchwała SN z dnia 23 maja 2012 r., III CZP 21/12

Standard: 49212 (pełna treść orzeczenia)

Orzekanie o miejscu pobytu dziecka, zwłaszcza wtedy, gdy władza rodzicielska żadnego z rodziców nie została odjęta ani ograniczona, jest decyzją, w której dominują elementy faktyczne; samo ustalenie miejsca pobytu dziecka, choć dotyczy istotnych spraw rodziny i wpływa na wykonywanie władzy rodzicielskiej, w żaden sposób nie wpływa na jej zakres ani nie uszczupla jej pełni (por. orzeczenie SN z dnia 16 listopada 1951 r., C 260/51).

Nie ma także podstaw do twierdzenia, aby orzeczenie dotyczące ustalenia miejsca pobytu dziecka wiązało się bezpośrednio z wykonywaniem pieczy (art. 95 § 1 k.r.o.), rozumianej jako zespół obowiązków i uprawnień rodzicielskich obejmujących troskę o dziecko, dbanie o jego komfort psychiczny, wychowanie i rozwój; jest oczywiste, że jeżeli rodzice nieograniczeni we władzy rodzicielskiej nie mieszkają razem, to miejsce pobytu dziecka musi być arbitralnie – oczywiście z uwzględnieniem jego dobra – określone przy którymś z nich.

Sama zmiana tego miejsca eo ipso nie zmienia zakresu władzy rodzicielskiej, a w szczególności nie ogranicza władzy tego rodzica, u którego dziecko przebywało przed dokonaną zmianą.

Uchwała SN z dnia 20 maja 2011 r., III CZP 20/11

Standard: 49211 (pełna treść orzeczenia)

W skład rozstrzygnięcia o "sposobie roztoczenia pieczy" nad dzieckiem wchodzi - jako jeden z istotnych elementów - decyzja o miejscu pobytu dziecka. Dlatego też jeżeli dziecko przebywa u jednego z małżonków, a sąd dojdzie do przekonania, że interes dziecka wymaga powierzenia go drugiemu małżonkowi, nie może wówczas budzić wątpliwości, iż w takiej sytuacji sąd władny jest wydać postanowienie nakazujące wydanie dziecka temu małżonkowi, któremu powierza pieczę nad dzieckiem.

Uchwała SN z dnia 21 lutego 1968 r., III CZP 2/68

Standard: 29720 (pełna treść orzeczenia)