Następstwa zawieszenia postępowania egzekucyjnego po zamknięciu przetargu, a przed przybiciem

Zawieszenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela po zakończeniu przetargu i wstrzymaniu przez sąd wydania postanowienia co do udzielenia przybicia stanowi przeszkodę do wydania postanowienia o udzieleniu przybicia.

Przepisy prawa egzekucyjnego nie regulują ogólnych następstw zawieszenia postępowania egzekucyjnego. W sytuacji, w której po zamknięciu przetargu, a przed wydaniem postanowienia o przybiciu (art. 987 k.p.c.) sąd na wniosek wierzyciela (art. 820 k.p.c.) zawiesił postępowanie egzekucyjne, ma zastosowanie art. 179 § 3 w związku z art. 13 § 2 k.p.c. Przepisy o egzekucji z nieruchomości nie modyfikują regulacji przewidzianej w art. 179 § 3 k.p.c., w szczególności przepisy o licytacji oraz przybiciu prawa własności nieruchomości.

Wychodząc z tych założeń należy uznać, że w okresie zawieszenia postępowania sąd nie jest władny podejmować czynności egzekucyjnych, w tym przypadku o charakterze orzekającym, i wydać postanowienia o przybiciu. Nie budzi wątpliwości, że przybicie w egzekucji z nieruchomości jest czynnością egzekucyjną sądu rejonowego działającego jako organ egzekucyjny we właściwym postępowaniu egzekucyjnym. Nie jest uzasadniona sugestia, że licytantowi oferującemu najwyższą cenę na licytacji przysługuje roszczenie (prawo), które powinno być zrealizowane pomimo zawieszenia postępowania, licytant ten bowiem ma prawo do udzielenia mu przybicia, jednakże w tym znaczeniu, iż sędzia, pod którego nadzorem odbyła się licytacja, nie może wybierać między złożonymi w toku przetargu ofertami; takie prawo nie służy również stronom. Prawo do udzielenia przybicia nie jest prawem, które może być realizowane bezwzględnie, niezależnie od sytuacji procesowej powstałej przed, w czasie lub po zamknięciu przetargu, a przed wydaniem postanowienia o przybiciu. Wystarczy powołać art. 991 k.p.c., który reguluje podstawy odmowy przybicia; w odniesieniu do licytanta, który zaofiarował najwyższą cenę ustawodawca nie sformułował żadnego prawa, tak jak uczynił to wobec nabywcy licytacyjnego.

Zgodnie z art. 995 k.p.c., osoba, na rzecz której udzielono przybicia, uzyskuje, jeżeli wykona warunki licytacyjne, prawo do przysądzenia jej własności nieruchomości. Stosownie do art. 991 § 2 in principio k.p.c., sąd odmawia przybicia, jeżeli postępowanie podlegało umorzeniu lub zawieszeniu.

Wykładnia językowa tego przepisu prowadzi do wniosku, że należy odnosić go tylko do takich przypadków, w których – mimo istnienia podstaw zawieszenia lub umorzenia postępowania – do tego nie doszło. Tym bardziej nie można udzielić przybicia, gdy umorzono lub zawieszono postępowanie. Uzasadniony jest zatem wniosek, że zawieszenie postępowania egzekucyjnego na wniosek wierzyciela po zakończeniu przetargu i wstrzymaniu przez sąd wydania postanowienia co do udzielenia przybicia stanowi przeszkodę do wydania postanowienia o udzieleniu przybicia.

Uchwała SN z dnia 25 listopada 2010 r., III CZP 89/10

Standard: 49115 (pełna treść orzeczenia)

Sąd może odmówić udzielenia przybicia, jeżeli postępowanie egzekucyjne podlegało zawieszeniu, a więc gdyby wcześniej (przed zamknięciem przetargu) wierzyciel złożył odpowiedni wniosek o zawieszenie (art. 820 w związku z art. 991 § 2 k.p.c.). 

Postanowienie SN z dnia 22 października 2004 r., II CK 96/04

Standard: 49117 (pełna treść orzeczenia)