Odpowiedzialność karna z tytułu ukrycia przedmiotu lub podstawy opodatkowania (art. 54 k.k.s.)
Nieujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania (54 k.k.s.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Przestępstwo skarbowe z art. 54 § 1 k.k.s. należy do przestępstw skarbowych z zaniechania, co do których w piśmiennictwie prawniczym wskazuje się, że czasem ich popełnienia jest czas zaniechania działania, do którego sprawca był zobowiązany, a końcowym momentem zaistnienia czynu staje się ten moment, w którym nie można już zrealizować obowiązku bez konsekwencji karnej, np. ze względu na upływ ustawowego terminu realizacji obowiązku, a w innym ujęciu – moment, w którym sprawca był zobowiązany działać w określony sposób, a działania takiego nie podjął
Wyrok SN z dnia 6 lutego 2019 r., II KK 184/18
Standard: 43470 (pełna treść orzeczenia)
Przestępstwo skarbowe z art. 54 kks ma charakter indywidualny, dopuścić się go bowiem może wyłącznie podatnik. Jednocześnie należy wskazać, iż ustawodawca wprost definiuje jako podatnika osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nie mającą osobowości prawnej, podlegającą na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu (art. 53 § 30 kks w zw. z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa, tj. Dz. U. z 2012r. poz. 749 z późn. zm.).
Podmiotem odpowiedzialności karnej skarbowej może być wyłącznie osoba fizyczna. Ustawodawca zapobiegł jednak sytuacji, w której czyny popełnione przez osoby prawne lub jednostki niemające osobowości prawnej pozostawałyby bezkarne. Rozwiązanie tej kwestii stanowi regulacja przewidziana w art. 9 § 3 kks. Zgodnie z treścią tego przepisu za przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe odpowiada, jak sprawca, także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, umowy lub faktycznego wykonywania zajmuje się sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi, osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.
Nie ulega wątpliwości, że przedmiotem opodatkowania może być tylko działalność legalna, nigdy zaś sprzeczna z prawem. Opodatkowaniu nie podlegają takie „ czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy” (uchwała SN z dnia 19 lipca 1973 r., VI KZP 13/73, OSNKW 1973, nr 9, poz. 104). Jako przykład działalności niepodlegającej opodatkowaniu wskazać należy obrót środkami odurzającymi, paserstwo, nierząd, kuplerstwo czy sutenerstwo. Niezgłoszenie zatem dochodów z tego typu czynności nie stanowi naruszenia art. 54 kks.
W orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości (UE) taka wykładania uzasadniana jest zasadą neutralności podatku i względami odmowy konkurencji. Czynności wykonywane nielegalnie podlegają opodatkowaniu, tylko wówczas, gdy istnieje konkurencja pomiędzy sektorem legalnym a nielegalnym. Gdy konkurencja ta nie zachodzi, opodatkowanie czynności nielegalnych jest wykluczone (por: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2011 r., IV KK 270/11, LEX nr 1095847 oraz orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości: C-455/98 z 29 czerwca 2000r., T. vs K. S. and O., C-283/95 z 11 czerwca 1998r. K. F. vs F. D., C-3/97 z 28 maja 1998r. R. vs J.C. G. & E. T. U.).
Nie ulega wątpliwości, że sam obrót olejami napędowymi czy opałowymi jest legalny, zaś wytwarzanie oleju napędowego bez wymaganego zezwolenia nie pozbawia go jego właściwości. W konsekwencji obrót nim powinien podlegać opodatkowaniu mimo, że został on pozyskany w sposób niezgodny z przepisami prawa. Co do zasady obrót ten może być bowiem dokonany w legalny sposób i bez wątpienia podlegałyby wówczas opodatkowaniu (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2011r., IV KK 270/11, LEX nr 1095847).
Obowiązek podatkowy powstanie, jeśli wskazany podmiot wykonuje czynności polegające opodatkowaniu. Nie musi on spełnić, przed dokonaniem tych czynności, dodatkowych warunków podmiotowych. Każdy kto ich dokonuje staje się podatnikiem. Wniosek taki wypływa wprost z treści przepisów art. 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U.2014.752 j.t.) oraz art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U.2016.710 j.t.), zgodnie z którymi przedmiotem opodatkowania zarówno akcyzą jak i podatkiem VAT są czynności lub stany faktyczne, o których mowa w tych ustawach, niezależnie od tego, czy zostały wykonane lub powstały z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa (por.: postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2011r., IV KK 270/11, LEX nr 1095847, M. Siwiński Przedmiot opodatkowania podatkiem akcyzowym - Analiza. Część 1 - Doradztwo Podatkowe 2006, nr 6, str. 27; W. Pietrusiewicz Opodatkowanie obrotu podatkiem akcyzowym, M. Litwińczuk Prawo podatkowe przedsiębiorców Tom II, Warszawa 2006, str. 214 - 215).
Podzielić należy stanowisko wyrażone w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2011r. (IV KK 270/11, LEX nr 1095847), że nieuzasadnione jest korzystniejsze traktowanie osób, które dokonywały (określonych ustawą o podatku akcyzowym) czynności wobec uzyskanych nielegalnie wyrobów pozbawionych akcyzy, od tych które je wykonują wobec wyrobów, które już takich cech "nielegalności" nie posiadają.
Wyrok SA we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2016 r., II AKa 289/16
Standard: 8013 (pełna treść orzeczenia)
Standard: 8014