Stwierdzenie wierzytelności pismem w rozumieniu art. 514 k.c.
Zastrzeżenie umowne zakazujące przelewu bez zgody dłużnika (art. 514 k.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
W przypadku, gdy wystawione zostało kilka dokumentów dokumentujących wierzytelność będącą przedmiotem przelewu, a nie wszystkie dokumenty zawierają informację o zakazie przelewu bez zgody dłużnika, to miarodajny jest ten dokument, którym wierzyciel wykazał wobec nabywcy istnienie wierzytelności (wyrok SN z 5 kwietnia 2006 r., I CSK 189/05). Takim dokumentem może być nawet faktura VAT, jeśli została zaakceptowana przez dłużnika (uchwała SN z 6 lipca 2005 r., III CZP 40/05).
Ochrona nabywcy wierzytelności na podstawie tegoż przepisu nie jest wyłączona, jeżeli pismo stwierdzające istnienie wierzytelności nie zawiera wzmianki o zastrzeżeniu zakazującym dokonania przelewu bez zgody dłużnika, a o zastrzeżeniu tym nabywca wierzytelności mógł się dowiedzieć przy dołożeniu należytej staranności (wyrok SN z 5 kwietnia 2006 r., I CSK 189/05).
Wprawdzie zasadą jest, że nabywca wierzytelności musi we własnym interesie podjąć starania celem ustalenia treści wierzytelności, w szczególności co do tego, czy jest ona zbywalna. Jednak w sytuacji, w której dłużnik wystawił pisemny dokument stwierdzający wierzytelność i nie uczynił w nim wzmianki o pactum de non cedendo - przyjmuje się, że dłużnik przyczynił się do stworzenia pozoru prawnego, że wierzytelność jest zbywalna bez ograniczenia i z tego względu nie może podnieść zarzutu opartego na kontraktowym wyłączeniu zbywalności wierzytelności. Zmierza się do ograniczenia ochrony nabywcy wierzytelności stwierdzonej pismem do przypadków, gdy wiedział on o zakazie przelewu bez zgody dłużnika. Nie ma podstaw do odstępowania od literalnego zapisu art. 514 k.c. Przewidzianą w przepisie art. 514 kc sankcję bezskuteczności wyłącza w drodze wyjątku tylko pozytywna wiedza cesjonariusza dotycząca zastrzeżonego pactum de non cedendo.
Wyrok SA w Warszawie z dnia 7 września 2012 r., VI ACa 513/12
Standard: 72319 (pełna treść orzeczenia)
Samo potwierdzenie przez dłużnika istnienia wierzytelności w dokumencie księgowym, jakim jest uzgodnienie sald, nie uchyla zakazu zbywania wierzytelności, jeżeli zakaz taki został zawarty w umowie.
Potwierdzenie sald jest przede wszystkim dokumentem księgowym i stwierdza jedynie, że określona wierzytelność istnieje. Nabywca wierzytelności uzyskuje wiec na podstawie takiego dokumentu tylko informację, że dłużnik jest zobowiązany. Natomiast z potwierdzenia sald nie wynikają inne ważne dla nabywcy wierzytelności informacje. W szczególności nie może on, mając tylko potwierdzenie sald, działać w przekonaniu, że nie istnieje zastrzeżenie umowne zakazujące zbywania wierzytelności, którą chce on nabyć.
W sytuacji gdy nabywca wierzytelności jest przedsiębiorcą, od którego ustawodawca wymaga podwyższonego stopnia staranności, powinien on sprawdzić, czy potwierdzone w uzgodnieniu sald wierzytelności mogą być zbywane bez zgody dłużnika.
Wyrok SN z dnia 25 listopada 2005 r., V CK 381/05
Standard: 74340 (pełna treść orzeczenia)