Odpowiedzialność SP za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych (art. 50 p.łow.)

Na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (jedn. tekst: Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066 ze zm.) Skarb Państwa odpowiada tylko za szkody określone w art. 46 ust. 1 tej ustawy.

Sens regulacji art. 50 Pr.łow. sprowadza się do ustanowienia w miejsce odpowiedzialności dzierżawców lub zarządców odpowiedzialności Skarbu Państwa za wyrządzone przez zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie szkody w uprawach i płodach rolnych, bez odchodzenia od zasad i zakresu odpowiedzialności przewidzianej w art. 46-49 Pr.łow.

Objęcie całoroczną ochroną któregoś z rodzajów zwierząt łownych wymienionych w art. 46 ust. 1 pkt 1 Pr.łow. powoduje w zasadzie jego „wyłączenie” z gospodarki łowieckiej prowadzonej przez zarządcę lub dzierżawcę koła łowieckiego i objęcie zadaniami jednostek organizacyjnych wskazanych w art. 50 ust. 2 Pr.łow., dlatego w razie wyrządzenia przez takie zwierzę szkody w uprawach lub płodach rolnych odpada uzasadnienie do obciążenia odpowiedzialnością za tę szkodę zarządcy lub dzierżawcy koła łowieckiego, uzasadnione zaś jest nałożenie odpowiedzialności za tę szkodę na Skarb Państwa – właściwą, wskazaną w art. 50 ust. 2 Pr.łow., jednostkę organizacyjną. Pozostałe założenia regulacji zawartej w art. 46-49 Pr.łow. zachowują pełną aktualność w odniesieniu do przypadków wyrządzenia szkody w uprawach i płodach rolnych przez zwierzę łowne podlegające całorocznej ochronie.

Objęcie odpowiedzialnością Skarbu Państwa na podstawie art. 50 Pr.łow. wszelkich szkód wyrządzonych przez zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie oznaczałoby całkowite zerwanie zarówno z założeniami regulacji zawartej w art. 46-49 Pr.łow., jak i założeniami regulacji odpowiedzialności za czyny niedozwolone w kodeksie cywilnym.

Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez zwierzę łowne objęte całoroczną ochroną, oparta na art. 50 Pr.łow., byłaby odpowiedzialnością absolutną w najpełniejszym tego słowa znaczeniu, ponieważ nie wyłączałaby jej żadna przesłanka egzoneracyjna. Byłoby to więc rozwiązanie niezwykłe w polskim systemie prawa. Trudno byłoby przy tym wyjaśnić, dlaczego Skarb Państwa miałby tę absolutną odpowiedzialność ponosić w razie spowodowania szkody na osobie przez łosia, a np. przez dzika lub jelenia nie.

To, że art. 50 ust. 1 Pr.łow. nie zawiera wyraźnych postanowień ograniczających odpowiedzialność Skarbu Państwa do szkód określonych w art. 46 ust. 1 Pr.łow., nie może być uznane za argument na rzecz poglądu rozciągającego odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 50 Pr.łow. na wszelkie szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie, ponieważ postanowienia takie były zbędne ze względu na lokatę art. 50 Pr.łow.

Dwie podstawy prawne odpowiedzialności za szkody wyrządzone w uprawach i płodach rolnych różnią się odmiennym oznaczeniem podmiotu odpowiedzialnego i mają odmienne zakresy zastosowania; dopóty, dopóki łosie będą zwierzętami łownymi objętymi całoroczną ochroną, za wyrządzane przez nie szkody w uprawach i płodach rolnych będzie odpowiadał jedynie Skarb Państwa.

Odpowiedzialność Skarbu Państwa na podstawie art. 50 ust. 1 Pr.łow. za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne podlegające całorocznej ochronie w uprawach i płodach rolnych nie wyłącza – rzecz jasna – odpowiedzialności Skarbu Państwa na zasadach ogólnych za inne szkody wyrządzone przez te zwierzęta.

Uchwała SN z dnia 7 grudnia 2007 r., III CZP 120/07

Standard: 48518 (pełna treść orzeczenia)

Zobacz glosy

Skarb Państwa odpowiada na podstawie art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz.U. Nr 147, poz. 713 ze zm.) za szkody wyrządzone przez zwierzęta łowne żyjące na obszarze rezerwatu przyrody, jeżeli zgodnie z zasadami obowiązującymi na obszarze rezerwatu zwierzęta te podlegają całorocznej ochronie.

Prawo łowieckie nie definiuje pojęcia „całorocznej ochrony”, nie wymienia gatunków zwierząt łownych podlegających takiej ochronie ani okoliczności, w których zwierzęta łowne jej podlegają, i nie zawiera upoważnienia do zamieszczenia takiej regulacji w akcie wykonawczym. Dla ustalenia, czy dziki żyjące na obszarze rezerwatu przyrody „S.M.” podlegają całorocznej ochronie, Sąd Wojewódzki trafnie odwołał się do przepisów ustawy z dnia 16 października 1991 r. o ochronie przyrody (art. 9 ust. 1 Prawa łowieckiego)

Wyrok SN z dnia 22 sierpnia 2001 r., V CKN 431/00

Standard: 52580 (pełna treść orzeczenia)