Dochodzenie roszczeń z art. 618 § 1 k.p.c. od współwłaściciela, który przed wpisem w księdze wieczystej przyznanego mu prawomocnie prawa do lokalu włada nim z wyłączeniem innych współwłaścicieli

Wyłączona jest możliwości dochodzenia od współwłaściciela, który jeszcze przed wpisem w księdze wieczystej przyznanego mu prawomocnie prawa do lokalu włada nim z wyłączeniem innych współwłaścicieli, roszczeń, o których mowa w art. 618 § 1 k.p.c., za okres od uprawomocnienia się postanowienia działowego do wpisu prawa w księdze wieczystej.

Jeżeli do ustanowienia lub przeniesienia prawa konieczny jest wpis w księdze wieczystej, przed dokonaniem wpisu osoby, na której rzecz wpis ma nastąpić, przysługują wszystkie uprawnienia wynikające z umowy o ustanowienie lub przeniesienie prawa, z wyjątkiem samego prawa. Tę szczególną sytuację nabywcy określa się często mianem ekspektatywy prawa (por. uchwała SN z dnia 11 kwietnia 2019 r., III CZP 100/18, wyroki SN z dnia 24 kwietnia 2014 r., III CSK 319/13, i z dnia 14 stycznia 2015 r., II CSK 167/14, oraz postanowienia SN z dnia 15 kwietnia 2004 r., IV CK 272/03, i z dnia 27 kwietnia 2007 r., III CZP 28/07; por. jednak wyrok SN z dnia 28 marca 2007 r., II CSK 523/06, i postanowienie SN z dnia 21 września 2011 r., I CSK 32/11).

Trudno zakładać, że mimo uprawomocnienia się postanowienia działowego ustanawiającego odrębną własność lokalu i przyznającego go na wyłączność jednemu ze współwłaścicieli, w którego wyłącznym władaniu lokal ten dotychczas się znajdował, pozostali współwłaściciele powinni mieć - zgodnie z art. 206 k.c. - zapewnioną do czasu wpisu w księdze wieczystej możliwość współposiadania i korzystania z tego lokalu.

Postanowienie SN z dnia 27 lutego 2020 r., III CSK 84/19

Standard: 48168 (pełna treść orzeczenia)