Składu sądu w jakim sąd drugiej instancji powinien rozpoznać sprawę po uchyleniu w trybie art. 394[1] § 1[1] k.p.c.

Kwestia składu sądu w jakim sąd drugiej instancji powinien rozpoznać sprawę po uchyleniu, w trybie art. 3941 § 1[1] k.p.c. przez Sąd Najwyższy orzeczenia tego sądu, było już przedmiotem zainteresowania Sądu Najwyższego. W uchwale z dnia 26 listopada 2104 r. III CZP 80/14 Sąd Najwyższy wskazał, że w razie uchylenia, na skutek zażalenia przewidzianego w powołanym przepisie, wyroku sądu drugiej instancji uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania, sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę w tym samym składzie.

Treść uchwały i zawarta w jej uzasadnieniu argumentacja prawna, którą Sąd Najwyższy w składzie rozstrzygającym sprawę niniejszą w całości aprobuje, przesądza, że skład sądu może być inny oraz, że może być taki jak uprzednio. Niewątpliwie jednak skład ten nie musi być taki sam. Za takim stanowiskiem nie przemawiają żadne dostatecznie ważkie argumenty jurydyczne, tym bardziej, że przepisy kodeksu postępowania cywilnego nawet w przeszłości nie przewidywały i obecnie w ogóle nie przewidują, w żadnym przypadku, obowiązku rozstrzygania sprawy w takim samym składzie osobowym w jakim zapadło poprzednie, uchylone, orzeczenie. 

Zważywszy na szczególny rodzaj zażalenia, o jakim stanowi art. 3941 § 1[1] k.p.c. i wąski zakres kognicji Sądu Najwyższego w tym postępowaniu, zasadne jest stanowisko, że sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę w tym samym składzie, skoro nie pozostaje w żaden sposób skrępowany wypowiedziami Sądu Najwyższego co do meritum. 

Wyrok SN z dnia 17 września 2015 r., II CSK 783/14

Standard: 48008 (pełna treść orzeczenia)

W razie uchylenia przez Sąd Najwyższy, na skutek zażalenia przewidzianego w art. 394[1] § 1[1] k.p.c., wyroku sądu drugiej instancji uchylającego wyrok sądu pierwszej instancji i przekazującego sprawę do ponownego rozpoznania, sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę w tym samym składzie.

Ze względu na tak ujęty zakres kognicji orzeczenie Sądu Najwyższego uwzględniające zażalenie przewidziane w art. 3941 § 11 k.p.c. ma wyłącznie walor procesowy, nie zawiera żadnego rozstrzygnięcia co do istoty spornego stosunku prawnego, a jedynie przesądza o bycie zaskarżonego wyroku, który przestaje istnieć w sensie prawnym. Powstaje taka sytuacja, jakby zaskarżone orzeczenie sądu drugiej instancji w ogóle nie zostało wydane. Uchylenie orzeczenia sądu drugiej instancji sprawia, że sąd ten musi ponownie realizować swoje kompetencje w związku z koniecznością rozpoznania apelacji od orzeczenia sądu pierwszej instancji. Ze względu na zakres kognicji Sądu Najwyższego nie zachodzi jednak w tym wypadku ryzyko naruszenia bezstronności składu orzekającego.

Uchwała SN z dnia 26 listopada 2014 r., III CZP 80/14

Standard: 48010 (pełna treść orzeczenia)