Subskrypcja prywatna polegająca na złożeniu przez spółkę oferty przez oznaczonego adresata

Przepis art. 431 k.s.h. reguluje kwestie związane z podwyższeniem kapitału zakładowego spółki akcyjnej wskazując w § 2 dopuszczalne sposoby podwyższenia kapitału zakładowego. Tym sposobem na wypadek podwyższenia kapitału zakładowego w drodze emisji nowych akcji jest także subskrypcja prywatna polegająca na złożeniu przez spółkę oferty i jej przyjęciu przez oznaczonego adresata. Adresatem takiej oferty może być zarówno osoba, której nie służy prawo poboru, a więc osoba trzecia spoza grona akcjonariuszy , jak i dotychczasowy akcjonariusz., któremu spółka oferuje większy niż wynikający z prawa poboru pakiet akcji.

Zastosowanie tego sposobu podwyższenia kapitału, gdy oferta kierowana jest do osoby spoza grona dotychczasowych akcjonariuszy musi nastąpić przy uwzględnieniu wszystkich uregulowań, które dotyczą także praw akcjonariuszy. Takim przepisem jest art. 433 § 1 k.s.h., który stanowi, iż akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru).

Prawo poboru rozumiane jako uprawnienie do objęcia akcji nowej emisji przyznane zatem zostało wyłącznie akcjonariuszomi niewątpliwie ma ono na celu ochronę interesu dotychczasowych akcjonariuszy a to zachowania przysługujących im praw udziałowych na ten wypadek gdyby zarząd udostępnił akcje nowej emisji albo tylko niektórym akcjonariuszom albo w ogóle osobom trzecim. W tym celu ustawodawca ustanowił szereg warunków pod jakimi dotychczasowi akcjonariusze mogą być pozbawieni w całości lub w części prawa poboru i przepisy te, a to art. 433 § 1-6 k.s.h. mają charakter bezwzględnie obowiązujący, zaś ich naruszenie powoduje nieważność czynności prawnej, w tym uchwały akcjonariuszy podejmowanych na Walnym Zgromadzeniu.

Przepis art. 433 § 2 k.s.h. przewiduje wyraźnie , że nie tylko całkowite lecz także częściowe pozbawienie akcjonariuszy prawa poboru akcji może nastąpić tylko na podstawie uchwały Walnego Zgromadzenia bowiem prawo poboru nie może być ograniczone ani zniesione przez zapisy statutu, a jedynie uchwałą walnego zgromadzenia, a więc decyzją akcjonariuszy , których prawo poboru ma być wyłączone lub ograniczone.(…). Oznacza to , że podwyższenie kapitału zakładowego w trybie subskrypcji prywatnej skierowanej do adresata, któremu nie służy prawo poboru musi być połączone z wyłączeniem prawa poboru dotychczasowych akcjonariuszy, a uchwała w tym przedmiocie powinna być powzięta najpóźniej razem z uchwałą o podwyższeniu kapitału zakładowego.

Uregulowanie art. 433 § 1 i 2 k.s.h. wskazuje na to, że aby akcje nowej emisji mogły być zaoferowane osobie, której prawo poboru nie przysługuje, konieczne jest wyłączenie lub ograniczenie tego prawa dotychczasowym akcjonariuszom ,którym co do zasady przysługuje praw pierwszeństwa objęcia nowych akcji. Pierwej musi zatem zostać wyłączone lub ograniczone uprawnienie by następnie mogła z prawa tego skorzystać osoba , której uprawnienie to z mocy prawa nie służy.

Wyrok SA w Katowicach z dnia 28 października 2009r., V ACa 358/09, Biuletyn SA w Katowicach, 2010/1

Standard: 47917