Umorzenie postępowania zawieszonego na skutek niewskazania przez powoda adresu pozwanego
Umorzenie zawieszonego postępowania (art. 182 k.p.c.)
Żeby zobaczyć pełną treść należy się zalogować i wykupić dostęp.
Umorzenie postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c., zawieszonego na skutek niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego (art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c.), nie jest dopuszczalne, jeżeli powód przed upływem roku od dnia postanowienia o zawieszeniu złożył wniosek o podjęcie postępowania, wskazując prawidłowy adres pozwanego; złożenie wniosku o podjęcie postępowania, który jest bezzasadny, umorzenia postępowania nie tamuje.
Zajęcie takiego stanowiska jest równoznaczne z odejściem od poglądu wyrażonego w tych orzeczeniach Sądu Najwyższego, w których stwierdzono, z pominięciem argumentów użytych we wskazanej uchwale, że tylko brak jakiejkolwiek aktywności strony powodowej i jej zainteresowania losem zawieszonego postępowania uzasadnia umorzenie postępowania na podstawie art. 182 § 1 k.p.c. (postanowienia z dnia 7 kwietnia 1998 r., III CKN 921/97, z dnia 21 października 2010 r., IV CSK 122/10, z dnia 6 października 2010 r., II CSK 170/10 lub z dnia 28 listopada 2014 r., I CSK 733/13).
Procesowym znakiem aktywności powoda i dążenia do podjęcia zawieszonego postępowanie jest złożenie przez niego stosownego wniosku; w razie zawieszenia postępowania z powodu niewskazania adresu pozwanego, ustawowy termin do złożenia tego wniosku, zapobiegającego umorzeniu postępowania, wynosi rok. Prosta, pozbawiona semantycznej obudowy stylizacja art. 182 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. prowokuje prima facie do wniosku, że do zapobieżenia umorzeniu postępowania wystarczy tylko zgłoszenie wniosku, bez względu na jego zasadność i skuteczność z punktu widzenia dalszego toku postępowania. Takie rozumienie omawianego przepisu, oparte wyłącznie na deklaratywnej wykładni językowej, bez uwzględnienia kontekstu normatywnego, a także celu oraz istoty zawieszenia postępowania z powodu niewskazania adresu pozwanego, nie może być jednak uznane za prawidłowe.
Należy pamiętać, że przyczyną zawieszenia postępowania z powodu braku prawidłowego adresu pozwanego jest niemożność nadania sprawie biegu lub kontynuowania postępowania; brak tego adresu – adresu zamieszkania lub siedziby (por. uz. uchwały SN z dnia 17 lipca 2014 r., III CZP 43/14) – uniemożliwia doręczenie odpisu pozwu oraz innych pism lub zawiadomień, odbywania posiedzeń jawnych, wydawania orzeczeń etc. Jest zatem oczywiste, że dopóki powód nie wskaże prawidłowego adresu pozwanego – a jest to jeden z jego podstawowych obowiązków procesowych (por. art. 187 § 1 w związku z art. 126 § 2 pkt 1 k.p.c.) – dopóty postępowanie nie może się toczyć. Jest także jasne, że w tej sytuacji złożenie wniosku o podjęcie zawieszonego postępowania – bezzasadnego, bo niewskazującego prawidłowego adresu pozwanego – jest procesowo jałowe; wniosek taki podlega oddaleniu, gdyż przyczyna zawieszenia postępowania, udaremniająca jego dalszy bieg, nie zostaje usunięta, w związku z czym postępowanie wciąż nie może się toczyć.
Należy zwrócić uwagę, że także w innych wypadkach zawieszenia postępowania jego podjęcie następuje – z wyjątkiem przewidzianym w art. 175 i 175[1] k.p.c., które dotyczą jednak innych rodzajowo sytuacji – zawsze wtedy, gdy przyczyna zawieszenia postępowania ustała i może ono toczyć się dalej (por. art. 180 i 181 k.p.c.).
Uchwała SN z dnia 18 listopada 2015 r., III CZP 74/15
Standard: 47859 (pełna treść orzeczenia)
Wniosek o podjęcie zawieszonego na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c. postępowania, zgłoszony bez jednoczesnego usunięcia przeszkód do nadania sprawie biegu, nie przerywa biegu rocznego terminu do umorzenia postępowania, o którym mowa w zdaniu pierwszym art. 182 § 1 k.p.c.
Jeśli postępowanie zostało zawieszone z przyczyn, o jakich mowa w art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., wówczas samo zgłoszenie wniosku o jego podjęcie, bez jednoczesnego wykonania zarządzeń umożliwiających nadanie sprawie dalszego biegu, nie usuwa przyczyny zawieszenia postępowania a zatem uniemożliwia jego podjęcie, skoro zgodnie z art. 180 § 1 k.p.c. in principio sąd winien podjąć zawieszone postępowanie dopiero wówczas, gdy ustanie przyczyna zawieszenia.
Przyjęcie zatem koncepcji, że bieg terminu wskazanego w art. 182 § 1 k.p.c. przerywa już tylko sam – bezzasadny wobec nieusunięcia przeszkody uniemożliwiającej nadanie sprawie dalszego biegu - wniosek strony o podjęcie postępowania zawieszonego na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 k.p.c., może doprowadzić do sytuacji praktycznie bezterminowego zalegania sprawy. Postępowania nie będzie można bowiem ani podjąć (wobec nieustania przyczyny zawieszenia), ani umorzyć (wobec przerwania biegu rocznego terminu przez samo zgłoszenie wniosku o jego podjęcie). W wielu przypadkach pozwoli to stronie na ograniczenie aktywności do regularnego składania bezzasadnych wniosków o podjęcie zawieszonego postępowania, prowadząc do jego nieuzasadnionego przedłużenia przez jego dalsze zawieszenie i utrzymywania szkodliwego stanu niepewności.
Postanowienie SA w Katowicach z dnia 26 lutego 2015 r., I ACz 1157/14
Standard: 55962 (pełna treść orzeczenia)