Skutek ex tunc i ex nunc oświadczenia o odstąpieniu od umowy wzajemnej (art. 395 § 2 k.c.)

W odniesieniu do umów stwarzających zobowiązanie ciągłe odstąpienie nie wywołuje skutku ex tunc (por. np. uz. wyroku SN z dnia 27 marca 2008 r., II CSK 477/07).

Wyrok SN z dnia 9 lipca 2021 r., I CSKP 208/21

Standard: 72780 (pełna treść orzeczenia)

Według jednego ze stanowisk, skutek ex tunc polega na uchyleniu zobowiązania z mocą wsteczną i przyjęcie pewnej fikcji, że zobowiązanie to nigdy nie istniało, zaś skutek ex nunc polega na zniesieniu zobowiązania na przyszłość. 

Zgodnie z drugim poglądem, o charakterze skutku decyduje to, czy strony są zobowiązane do zwrotu już spełnionych świadczeń, jeśli tak – to występuje skutek ex tunc, jeśli nie i strony są zwolnione z obowiązku zwrotu zrealizowanych już świadczeń oraz z obowiązku dalszego świadczenia na przyszłość – skutek ex nunc. Można więc przyjąć, że różnica między opisanymi stanowiskami sprowadza się do tego, że miarodajna dla określenia skutku ex nunc czy ex tunc jest chwila zniesienia stosunku prawnego w pierwszym przypadku oraz zakres obowiązku zwrotu przedmiotu otrzymanych świadczeń w drugim.

Uchwała SN z dnia 17 marca 2017 r., III CZP 108/16

Standard: 47822 (pełna treść orzeczenia)