Wygaśnięcie zobowiązania w zw. z utratą bytu prawnego przez wierzyciela

Utrata bytu prawnego spółdzielni będącej wierzycielem, powoduje wygaśnięcie wierzytelności, w tym także wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie, zaś postanowienie sądu rejestrowego o wykreśleniu spółdzielni z rejestru może stanowić podstawę wykreślenia hipoteki przysługującej nieistniejącej już i wykreślonej z rejestru spółdzielni.

W świetle przepisów dotyczących stosunków zobowiązaniowych istnieją podstawy do przyjęcia, że skoro wierzytelność to określona sytuacja prawna jednego podmiotu (wierzyciela) wobec drugiego podmiotu (dłużnika) polegająca na możliwości domagania się przez wierzyciela określonego zachowania dłużnika, do którego dłużnik jest prawnie zobowiązany, to uzasadniony jest wniosek, że w sytuacji utraty bytu prawnego przez jedną ze stron zobowiązania i braku następstwa prawnego tej strony, zobowiązanie nie może dalej istnieć.

Z chwilą prawomocnego wykreślenia osoby prawnej z rejestru sądowego traci ona osobowość prawną, a tym samym zdolność prawną. Od tej chwili spółdzielnia nie może być podmiotem praw wynikających ze stosunków zobowiązaniowych łączących ją dotychczas z innymi podmiotami prawa.

Postanowienie SN z dnia 30 czerwca 2016 r., I CSK 435/15

Standard: 47570 (pełna treść orzeczenia)